Kiedy w rodzinie pojawi się celiakia…

„Nie mam objawów celiakii, więc nie ma sensu wykonywać badania” – takie myślenie to błąd

Celiakia może przebiegać bezobjawowo lub objawiając się w sposób nieoczywisty. Jaki? Przy nieleczonej celiakii mogą wystąpić np. złe samopoczucie, bóle głowy, afty w jamie ustnej, anemia, problemy z płodnością czy przewlekłe zmęczenie. Skąpoobjawowa lub bezobjawowa celiakia występuje nawet 7 razy częściej niż celiakia z problemami gastrycznymi! [2]

Takie symptomy rzadko są wiązane przez pacjentów i lekarzy z trwałą nietolerancją glutenu. Tymczasem przy celiakii dochodzi do stopniowego wyniszczenia kosmków jelitowych, niedoborów i niedożywienia organizmu…

Dlaczego warto sprawdzić predyspozycje genetyczne w kierunku celiakii?

U osób, które mają predyspozycje genetyczne do zachorowania, celiakia może uaktywnić się w każdym wieku. Czynniki aktywujące to m.in. ciąża, zawał czy spadek odporności. Badania DNA obejmujące haplotypy HLA DQ2.2 (DQA1*05, DQB1*02), HLA DQ2.5 (DQA1*02, DQB1*02), HLA DQ8 (DQA1*03, DQB1*03) pozwalają więc stwierdzić, czy dana osoba może w ogóle zachorować. Takie badania warto wykonać u wszystkich krewnych pierwszego stopnia osoby chorej. Dlaczego?

Brak predyspozycji genetycznych oznacza brak celiakii teraz i w przyszłości – przy takim wyniku można mieć pewność, że choroba nie jest zagrożeniem. Obecność genów związanych z celiakią to natomiast informacja, że zachorowanie jest możliwe. To pozwala najpierw sprawdzić badaniami krwi aktywność choroby, a jeśli w danej chwili nie jest aktywna – być bardziej czujnym i kontrolować poziom przeciwciał co jakiś czas.

Może okazać się, że chociaż dziecko ma celiakię, u rodzica nie doszło do aktywacji choroby. Nie oznacza to jednak, że rodzic na pewno nie zachoruje w przyszłości…

Celiakia nie jest chorobą wieku dziecięcego

Źródła naukowe mówią, że: „Obecnie 60% nowo rozpoznawanych przypadków celiakii dotyczy osób dorosłych (szczyt zachorowań przypada na 3. i 4. dekadę życia), spośród których 15–20% ma ponad 60 lat [2]”.

Co ważne, z celiakii nie można również „wyrosnąć”, nie może ona minąć. Od momentu postawienia diagnozy do końca życia konieczne jest więc przebywanie na diecie bezglutenowej.

Źródła: 

[1] Nowe wytyczne diagnostyki celiakii wg Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN), oprac. A. Rybak, „Standardy Medyczne Pediatria” 2012, 9, s. 179-184

[2] D. Satora, K. Bochen, A. Prystupa, J. Pietraszek-Mamcarz, J. Mosiewicz, J. Schabowski, Celiakia – choroba nie tylko dziecięca, „Family Medicine & Primary Care Review” 2011, 13, 1, s. 91.

Autor: Agnieszka Łapajska, testDNA, www.testdna.pl/
Zdjęcie: ©Iurii Sokolov/123rf.com