Bartosz Rzepa 
Łatwy dostęp do produktów, premiery nowych urządzeń, stale zmieniająca się moda – to kilka czynników wpływających na ulotność i krótki termin przydatności nabywanych rzeczy. Czy w dobie pogoni za trendami można rozsądnie podchodzić do kwestii zakupów?
Banki Żywności podczas celebrowania Światowego Dnia Żywności zaprezentowały Poradnik Zero Waste 2022 stworzony przez Julię Wizowską – autorkę bloga Na nowo śmieci, podcastu CO W TYM KOSZU oraz książki Nie śmieci, która od lat uświadamia ludzi w zakresie redukowania powstawania odpadów. Jest to zbiór informacji i wskazówek, które pomogą żyć według filozofii zero waste.
Z koszyka do kosza
Jednym z sektorów, w których produkty marnowane są najczęściej, stale pozostaje żywność. Według przeprowadzonych przez PROM badań, co roku w śmieciach ląduje prawie 5 mln ton rocznie, a za większą część tej niechlubnej liczby odpowiadają gospodarstwa domowe. Stale rosnące ceny sprawiają, że z roku na rok za tę samą kwotę można kupić o wiele mniej, jednak to nie stoi na przeszkodzie marnowaniu żywności. Nadal tylko 37% badanych deklaruje, że całkowicie wykorzystuje kupione wcześniej produkty spożywcze. Najczęściej wyrzucane są pieczywo, owoce oraz warzywa. Decydując się na taką decyzję, marnuje się nie tylko jedzenie, ale również zasoby, które były niezbędne do jej wytworzenia. Czy istnieje sposób na planowanie, dzięki któremu nie zmarnuje się żaden produkt?
Lista to podstawa
Pierwszym punktem, który należy wziąć pod uwagę przy planowaniu, jest lista zakupów. Należy uwzględnić na niej jak najwięcej produktów i unikać częstych wypadów do sklepu po pojedyncze produkty. To naprawdę skuteczne rozwiązanie, które pozwala zaoszczędzić pieniądze oraz dokładnie sprawdzić stan kuchennych zasobów. Dobrym pomysłem jest korzystanie z kartek samoprzylepnych umieszczanych na lodówce. Można na nich notować wszystkie produkty, które niebawem się skończą i tym samym wymagają uzupełnienia przy najbliższej wizycie w sklepie. Lista odgrywa w procesie kupowania ważną rolę. Pozwala skupić się na priorytetowych, wcześniej ustalonych składnikach, co z pewnością zminimalizuje rozpraszanie przez całą resztę znajdujących się na półkach produktów. Jej doskonałym uzupełnieniem jest jadłospis. Stworzenie szczegółowego planu żywienia uwzględniającego wszystkie posiłki pomaga zwrócić uwagę na ulubione produkty i staje się gwarancją oszczędności pieniędzy, ale również czasu. Jadłospis to także sposób na całkowitą eliminację marnowania. Podczas planowania posiłków warto zwrócić uwagę na ich poszczególne składniki. Często pozostałości np. obiadu, mogą stanowić podstawę pysznej potrawy następnego dnia. Należy również pamiętać o unikaniu robienia zakupów z pustym żołądkiem. Głód oraz zmęczenie wpływają na częstsze sięganie po niepotrzebne produkty.
Jak kupować na lata?
Zakupy w gospodarstwach domowych nie odbywają się wyłącznie w sklepach spożywczych. Równie istotne jest planowanie nabywania sprzętów czy ubrań. Ich kupno musi być odpowiednio przemyślane, a urządzenia elektroniczne oraz odzież powinny służyć dłużej niż rok bądź sezon. Czy istnieje sposób na przedłużanie ich żywotności?
Odpowiedź brzmi – tak! Pierwszym krokiem zawsze powinno być zapoznanie się z instrukcją obsługi, w przypadku ubrań będzie to metka. Ta z pozoru prozaiczna czynność jest kluczowa. Dzięki wiedzy na temat posiadanych produktów używa się ich według zaleceń, a ryzyko ewentualnych usterek spada do minimum. W przypadku części garderoby należy zapoznać się ze wskazaniami umieszczonymi na metce. M.in. znajdują się tam zalecenia dotyczące temperatury prania, ponieważ jej zły dobór stanowi najczęstszy powód wymiany ubrań. Wyblakłe, skurczone lub zniszczone tracą swój atrakcyjny wygląd i są zastępowane nowymi.
Jak widać sposób na ograniczenie marnowania żywności oraz innych produktów znajdujących się w gospodarstwie domowym jest naprawdę wiele. Do ich wdrożenia wystarczą chęci i odrobina motywacji. Zmiany można zacząć od małych kroków, które odpowiednio rozwijane zagwarantują życie w rytmie zero waste i zagwarantują wytchnienie planecie oraz budżetowi.
*******
O Federacji Polskich Banków Żywności
Federacja Polskich Banków Żywności to organizacja pożytku publicznego zrzeszająca 32 Banki Żywności w całej Polsce. Każdy z nich codziennie odbiera ze sklepów i od producentów niesprzedane, dobre jakościowo produkty, które następnie trafiają do organizacji pomocowych, np. jadłodajni, Domów Pomocy Społecznej, świetlic środowiskowych, hospicjów, domów dziecka czy ośrodków wsparcia dla samotnych matek. Banki prowadzą także Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa, współfinansowany ze środków UE. Tylko w 2021 r. do osób potrzebujących udało się przekazać 58 tysięcy ton artykułów spożywczych. Federacja Polskich Banków Żywności zajmuje się również edukacją i działaniami mającymi na celu wzrost społecznej świadomości nt. konsekwencji marnowania żywności i sposobów zapobiegania temu zjawisku.
