„Historia zebrana. Konkurs i plebiscyt na najlepszą książkę historyczną ”to inicjatywa wyjątkowa na polskim rynku wydawniczym, która kontynuuje tradycję cyklu wydarzeń organizowanych pod hasłem „Historia zebrana ” przez redakcję wortalu literackiego Granice.pl. Od 2011 roku inicjatywa podejmowana jest wspólnie przez redakcje:portalu historycznego Histmag.org oraz wortalu literackiego Granice.pl .
– Celem naszego przedsięwzięcia jest wybór najlepszych publikacji historycznych wydanych w języku polskim – mówi Michał Świgoń , założyciel portalu historycznego Histmag.org – W konkursie biorą udział zwycięzcy kwartalnych edycji plebiscytu z 2011 r.
Wyboru najlepszych spośród najlepszych dokonali internauci w powszechnym głosowaniu oraz grono jury, składające się z: redaktorów naczelnych obydwu serwisów, publicystów historycznych, naukowców i doświadczonych recenzentów książek.
Laury zwycięstwa
W rolach głównych (i w takiej właśnie kategorii, w ramach której rywalizowały publikacje wspomnieniowe oraz biograficzne) zdaniem jury wystąpiła książka „Adam Ciołkosz. Portret polskiego socjalisty ” (Krytyka Polityczna) autorstwa profesora historii i badacza dziejów najnowszych Polski, Andrzeja Friszkego. Pozycja ta, traktująca o postaci Adama Ciołkosza, pokazuje, że lewica i socjalizm w Polsce mają piękne karty w swej historii. Historia tego działacza Polskiej Partii Socjalistycznej jest nie tylko pasjonującą biografią polityczną, ale również opowieścią o sukcesach, klęskach, a także patologiach II Rzeczpospolitej, dylematach wojennych uchodźców i powojennych emigrantów. – Udana biografia polskiego socjalisty. Widziałem czasem autora, gdy w pracowni archiwum wylewał siódme poty nad aktami. Ogrom pracy włożonej w przygotowanie książki widoczna jest w publikacji już na pierwszy rzut oka – stwierdził juror, dr Dariusz Wierzchoś, archiwista w Archiwum Akt Nowych.
Internauci zaś w rolach głównych obsadzili książkę „Niedźwiedź Wojtek ” Aileen Orr (Replika). Ta historia niezwykłego niedźwiedzia o imieniu Wojtek zdumiewa i przyciąga niczym magnes, a autorka, opisując drogę zwierzęcia od Persji po Szkocję, a także jego służbę w polskim wojsku, postawiła prawdziwy pomnik niecodziennemu bohaterowi. Pełniący początkowo rolę maskotki, zwierzak został pełnoprawnym żołnierzem, posiadającym wojskowy stopień i numer ewidencyjny, zaś podczas kampanii włoskiej został amunicyjnym, donoszącym pociski do ciężkich moździerzy. Od tego czasu symbolem 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2. Korpusu gen. Andersa, w której służył, stał się rysunek niedźwiedzia niosącego pocisk.
Oko badacza , a właściwie oczy grona jury , wskazały na książkę „Kreta. Podbój i opór " Antony`ego Beevora (Wydawnictwo: Znak) jako na najlepszą publikację popularnonaukową. Autor bestsellerowych książek, takich jak Stalingrad, Berlin 1945 i D-Day, po raz kolejny pozwala czytelnikom poczuć smak zwycięstwa i gorycz porażki. Fascynująca relacja opisująca kreteński konflikt i brutalność niemieckich represji przeplata się w tej książce z żywymi portretami ekscentrycznych Brytyjczyków z SOEa, opisem egzotycznego krajobrazu śródziemnomorskiej wyspy i niewiarygodnego wprost bohaterstwa jej mieszkańców.
Z kolei czujne oczy internautów zwrócone zostały na publikację „Protokół dyplomatyczny i ceremoniał państwowy II RP ” autorstwa Janusza Sibory (PISM), mogącą uchodzić za pomnik sztuki dyplomacji, wpisany w polską tradycję narodową, a zarazem głęboko zakorzeniony w tradycji nowożytnej dyplomacji europejskiej. Publikacja obejmuje takie zagadnienia, jak formuły do pism Prezydenta Rzeczypospolitej, formuły do pism korespondencji zagranicznej Prezesa Rady Ministrów i Ministra Spraw Zagranicznych, porusza tematykę aktów ceremonialnych związanych z wyborem i zaprzysiężeniem, a także omawia zagadnienia dotyczące świąt narodowych, obchodów okolicznościowych i wiele innych, dotyczących tematu książki, w tym zabiegi służące „zachowaniu twarzy” i pozwalające uniknąć tak licznych obecnie faux-pas na arenie krajowej i międzynarodowej.
– To przydatna pozycja dla osób zainteresowanych dyplomacją. Jest ona również bardzo ważną publikacją w kontekście dyskusji, które wynikły po katastrofie smoleńskiej, a które dotyczyły protokołu dyplomatycznego – podkreślał dr Dariusz Wierzchoś.
O tym, jak bardzo historia niebanalna może być wciągająca, jury przekonało się podczas lektury kolejnej nagrodzonej książki, a więc „Imperiów i barbarzyńców " (Rebis) autorstwa Petera Heathera – profesora historii średniowiecznej w King`s College w Londynie. Połączenie historii oraz znakomitej narracji sprawia, że książkę czyta się jak najlepszą powieść, a autor przenosi nas daleko w przeszłość, aż do czasów Chrystusa, kiedy to Europa była podzielona na dwa krańcowo różne światy. Krąg śródziemnomorskich wybrzeży, zjednoczony pod rzymskim panowaniem, był światem filozofii, ponadczasowej literatury, zawodowej armii, olśniewającej architektury i sprawnej kanalizacji, zaś reszta kontynentu zamieszkana była przez zorganizowanych w drobne związki polityczne rolników, nie znających pisma ani kamiennych budowli. Tysiąc lat później Europa wyglądała już zupełnie inaczej. Jak doszło do tego, że Europa stała się areną masowych migracji, że w tym tyglu wykuwały się nowe struktury państwowe i kulturowe, że przestała być barbarzyńska? Na to – i na wiele innych pytań – stara się odpowiedzieć Peter Heather.
Niebanalna , zdaniem internautów , okazała się książka „Najstarszy zawód świata. Historia prostytucji " Marka Karpińskiego (Wydawnictwo: Iskry). Publikacja stanowi nowe, uzupełnione wydanie historycznej analizy prostytucji. Autor śledzi to zjawisko i jego funkcjonowanie w europejskim kręgu kulturowym od czasów starożytnych, aż po dzień dzisiejszy. – Dobrze wydana, świetnie napisana historia prostytucji do zdecydowanie nienaukowego zastosowania. Temat na pewno nie został wyczerpany, autor na pewno też nie zgłębiał źródeł i literatury tak starannie, jak chociażby Peter Heather, ale błędów nie popełnił, a rzecz czyta się znakomicie. Gawędziarski styl, popularyzacja w starym, dobrym stylu. – opisuje Roman Sidorski, szef działu naukowego Histmag.org.
Jak w przypadku każdego konkursu, nie można pominąć grona patronów, do którego należy zaliczyć Polskie Towarzystwo Historyczne , „Tygodnik Powszechny ”, redakcję pisma „Archeologia żywa " oraz „Odkrywca " i portaldlastudenta.pl . Inicjatywę wspieraPolski Związek Bibliotek , dzięki któremu jest ona prezentowana na terenie bardzo wielu placówek bibliotecznych w naszym kraju.
Walka o miano „Najlepszej książki historycznej” w konkursie „Historia zebrana ”była niezwykle wyrównana, ale znamy już zwycięskie tytuły. Zapraszamy na stronę konkursową, www.historiazebrana.pl, gdzie tworzy się historia i gdzie można zapoznać się ze wszystkimi tytułami biorącymi udział w zmaganiach. Już wkrótce rozpoczną się zmagania książek, które wydawcy zgłoszą w pierwszym półroczu 2012 roku, a uroczyste wręczenie nagród tegorocznym laureatom odbędzie się w maju, podczas Warszawskich Targów Książki w Pałacu Kultury i Nauki.