Nigdy wcześniej medycyna tak bardzo nie potrzebowała rewolucji. Z jednej strony obserwujemy znaczne osiągnięcia w dziedzinie leczenia i diagnostyki chorób. Istnieje jednak druga strona medalu. Ochrona zdrowia jest coraz droższa, nieefektywna ekonomicznie, a czasami też nieskuteczna, odstająca od standardów informacyjnych i informatycznych. Antidotum na te słabości mogą stać się wynalazki i nowe leki, nad którymi pracują naukowcy z całego świata. Jednak to, czego, przede wszystkim, potrzebuje współczesna służba zdrowia, to proste rozwiązania organizacyjne, dzięki którym przywrócona zostanie stabilność systemu. Trendy, które w najbliższych dziesięcioleciach staną się wyzwaniem dla medycyny, omawia pan Artur Olesch z Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia .
Zdrowie w sieci
Konta zdrowia pacjenta pozwolą gromadzić informacje o zdrowiu w jednym miejscu, a tym samym zwiększać efektywność diagnozowania (dzięki pełnej historii choroby), zmniejszać odsetek błędów lekarskich, zapobiegać niebezpiecznym interakcjom leków i obniżać koszty ochrony zdrowia ogółem (elektroniczna recepta, programy profilaktyczne).
Roboty medyczne
Pozwolą wykonywać specjalistom operacje na odległość a także wspomagać pracę lekarza. Roboty będą mogły precyzyjniej docierać do niedostępnych miejsc przy zachowaniu mniejszej inwazyjności zabiegu, co powinno prowadzić do jego lepszych wyników.
Wirtualne wizyty
Następstwem rozwoju elektronicznego konta pacjenta będzie wprowadzenie wirtualnych konsultacji medycznych (w tych przypadkach, w których jest to możliwe). Tele-wizyty wesprze ponadto rosnące znaczenie telemedycyny, dzięki której chory będzie mógł przesłać do lekarza np. diagram ciśnienia czy temperatury.
Miniaturyzacja
To wizja jak z filmu science-fiction. Miniaturowe roboty krążące w naszym ciele oczyszczą złogi cholesterolu, zaaplikują precyzyjnie lek, dostarczą zdjęć wnętrzna narządu. Wizja ta jest coraz bardziej realna – już teraz nieprzyjemny zabieg gastroskopii można zastąpić specjalną tabletką będącą niewielką kamerą.
Genetyka
Z tą dziedziną nauki wiązane są dwie nadzieje: zastępowanie uszkodzonych genów, które potencjalnie
mogą spowodować rozwój choroby u człowieka i personalizacja terapii, która będzie dobierana na podstawie indywidualnego profilu genetycznego. Świetlana przyszłość rysuje się również przed farmakogenetyką – zamiast leków w ustandaryzowanych dawkach i formach, ich liczba będzie odpowiadać liczbie pacjentów.
Medycyna faktów
Evidence based medicine, czyli medycyna oparta na faktach, odegra strategiczną rolę w standardach leczenia. Obecnie lekarze kierują się w swojej praktyce własną wiedzą czy doświadczeniem w sytuacji, kiedy inni dysponują już nowymi informacjami. Rozwój nowej dziedziny będzie jednak możliwy, kiedy elektroniczny profil pacjenta zostanie wdrożony na możliwie szeroką skalę, przekraczając granice państw i kontynentów.
Bonus za zdrowie
Więcej ośrodków profilaktyki zamiast szpitali? Wynagradzanie lekarzy za to, że pacjenci są zdrowi? Te, z pozoru kontrowersyjne pomysły, będą nabierać na znaczeniu. Już dziś wiemy, że utrzymanie w zdrowiu kosztuje mniej niż leczenie.
Medycyna regeneracyjna
Komórki macierzyste okrzyknięte zostały sensacją medyczną. Szybko jednak okazało się, że ciągle zbyt mało wiemy na ich temat, a do tego, można je pozyskać tylko w embrionalnym stadium rozwoju człowieka. Jednak wizja tworzenia dowolnych narządów – serca, mięśni, wątroby, kości – z jednego budulca jest obiecująca.
Rewolucja w płatnościach
Obecny, chaotyczny system refundacji nakierowany na procedury często prowadzi do patologii w postaci „bardziej opłacalnej ścieżki leczenia lub procedury”. W przyszłości musi się to zmienić z naciskiem na takie kryteria, jak skuteczność leczenia czy zadowolenia pacjenta.
Jakość kontroli
Listy kontrolne w szpitalach pozwolą unikać błędów lekarskich, a tym samym zwiększą kontrolę nad procesem leczenia chorego. Procedury oparte na doświadczeniach najlepszych ośrodków mogą być kopiowane w innych placówkach i tym samym przyczyniać się do uszczelniania procedur bezpieczeństwa.
Medycyna behawioralna
Gdyby ludzie odżywiali się racjonalnie oraz unikali niebezpiecznych dla zdrowia zachowań i używek, prawdopodobne efekty byłyby wiele większe niż miliardowe nakłady na wyposażenie szpitali. Nadszedł czas na podjęcie badań, umożliwiających przekonanie pacjentów do zdrowego trybu życia i uruchomienie narzędzi motywacyjnych (np. wielkość składki zdrowotnej zależna od stylu życia).
Jak wynika z powyższego zestawienia, zaawansowane innowacje medyczne przeplatają się z prostymi zmianami organizacyjnymi. Nie ma bowiem jednego złotego środka na wszystkie współczesne problemy systemu ochrony zdrowia.
Więcej informacji w sierpniowym magazynie Ogólnopolskiego Systemu Ochrony Zdrowia „OSOZ”.