Joanna Niemyjska 
Cudzoziemiec, uprawniony do wykonywania pracy na podstawie oświadczenia, może pracować bez zezwolenia na pracę, ale nie dłużej niż przez 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy. Okresy pracy na oświadczeniu są liczone łącznie u wszystkich pracodawców, u których cudzoziemiec wykonywał pracę (w trakcie 12 miesięcy).
Warunki pracy na oświadczeniu
Aby praca cudzoziemca, świadczona na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy, mogła być uznana za legalną, muszą być spełnione wszystkie poniższe warunki:
• pracodawca złożył w powiatowym urzędzie pracy, właściwym ze względu na swoją siedzibę lub miejsce stałego pobytu, pisemne oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy danemu cudzoziemcowi, według urzędowego wzoru;
• powiatowy urząd pracy – przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca – wpisał to oświadczenie do ewidencji oświadczeń;
• praca jest wykonywana na warunkach określonych w oświadczeniu (dotyczy to przede wszystkim wynagrodzenia cudzoziemca, które nie może być niższe od kwoty wskazanej w oświadczeniu);
• nie jest to praca uznana przez przepisy za pracę sezonową.
Praca sezonowa, określona w odrębnych przepisach, nie jest dopuszczalna na podstawie oświadczenia wpisanego do ewidencji oświadczeń. Jest ona możliwa tylko na podstawie zezwolenia na pracę sezonową.
Rejestracja oświadczenia
Rejestrując oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi pracodawca musi dokonać wpłaty w kwocie 30 zł. Ponadto załącza oświadczenie o niekaralności, ważny dokument tożsamości, kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca lub kopię innego ważnego dokumentu tożsamości cudzoziemca, a jeżeli cudzoziemiec nie przebywa na terytorium RP – kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca.
Wpisanie do ewidencji następuje w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia, chyba że prowadzone jest postępowanie wyjaśniające – wówczas wpisanie następuje do 30 dni.
Ubieganie się o wizę
Wpisanie oświadczenia do ewidencji oświadczeń w powiatowym urzędzie pracy stanowi podstawę do ubiegania się przez cudzoziemca o wizę we właściwym polskim konsulacie (jest to wiza o symbolu „5” przed 10.1.2020 r. „05a”).
O wizę nie musi się starać cudzoziemiec, który już posiada tytuł uprawniający do przebywania na terytorium Polski: wizę lub zezwolenie na pobyt czasowy – w formie niewykluczającej podjęcia pracy (nie może to być np. wiza wydana w celu turystycznym).
Nowy pracodawca, nowe oświadczenie
W przypadku, gdy cudzoziemiec wykonujący pracę na podstawie oświadczenia chce zmienić pracodawcę, ma obowiązek uzyskać nowe oświadczenie. Oświadczenie zawsze dotyczy konkretnego pracodawcy i konkretnego cudzoziemca. Dlatego zmiana podmiotu powierzającego wykonywanie pracy wiąże się z rejestracją nowego oświadczenia.
W razie zmiany pracodawcy cudzoziemiec nie musi natomiast uzyskiwać nowego tytułu pobytowego (wizy, zezwolenia na pobyt czasowy), jeżeli nie upłynął okres ważności posiadanego przez niego tytułu.
Źródło:
Państwowa Inspekcja Pracy.
Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia.
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Podstawa prawna:
Praca cudzoziemców na podstawie oświadczeń jest uregulowana w art. art. 87 ust. 3 i art. 88z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
