- Roland Berger przeprowadza wielonarodową ocenę długu publicznego.
- Poziom długu w wielu krajach wynosi znacznie powyżej 60% PKB.
- Duża część krajów rozwiniętych – w tym USA, Japonia, Niemcy i Francja nie spełniają już kryteriów z Maastricht.
- Dla USA i Francji takie działania jak cięcie wydatków i generowanie większych przychodów poprzez podatki, są niewystarczające – kraje rozwinięte potrzebują rozwiązań długoterminowych, aby zredukować dług publiczny.
- Dla Rosji i Chin dług publiczny nie jest naglącą sprawą, ale reformy rekomendowane są,aby zapobiec rosnącemu poziomowi długu publicznego.
Roland Berger Strategy Consultants przeprowadził ocenę długu publicznego w wielu krajach obejmując tak istotne gospodarki jak Chiny, Francja, Rosja i USA. Łącznie stanowią one 40% globalnego PKB, a całkowity poziom długu publicznego wynosi 13,95 biliona USD. W ocenie zwrócono uwagę na sześć dziedzin działania, zarówno dla krajów rozwiniętych jak i rozwijających się w znaczeniu politycznej i ekonomicznej kompatybilności. Podczas gdy rozwinięte, wysoko zadłużone kraje jak USA albo Francja, muszą utrzymywać poziom swojego długu pod kontrolą, szybko rozwijające się, mniej zadłużone kraje jak Chiny czy Rosja, muszą mieć się na baczności i unikać błędów, które popełniały kraje rozwinięte.
Dzisiejszy świat jest połączony, lokalne problemy stają się globalnymi wyzwaniami
Dziś większość krajów rozwiniętych, w tym Japonia, Wielka Brytania, Niemcy, Francja i USA nie spełniają kryteriów z Maastricht dotyczących długu i deficytów. Według tych kryteriów kraje, które chciałyby przyłączyć się do strefy Euro, muszą posiadać dług publiczny poniżej 60% PKB, a deficyt nie może przekraczać 3%. Obecnie strefa Euro i USA są zagrożone przez poziom długu wyższym niż górny pułap jakim jest 60%. Poziom długu publicznego w USA wynoszący 103% PKB jest wyższy niż jego wartość rynkowa. Francja, gdzie dług publiczny utrzymuje się na poziomie 86% PKB albo Niemcy z 85%, spotykają się z tą sama sytuacją. Dotyczy to również bezpośrednio Hiszpanii i Grecji: poziom długu publicznego w Hiszpanii przekroczył 70% PKB i 163% w Grecji. Oba kraje muszą również zbić stopę bezrobocia strukturalnego do 25%. Inny ważny czynnik kosztowy to rosnące wydatki na system socjalny ze względu na starzenie się populacji. " Dopóki stopy wzrostu gospodarczego i związane z tym zwiększające się opóźnienie w przychodach fiskalnych za odsetek długu publicznego, do tego czasu problem strukturalnych deficytów budżetowych pozostanie nierozwiązany", mówi Hendrik Bremer, Partner w Roland Berger Strategy Consultants i światowy ekspert firmy od długu publicznego. "Jeśli te problemy pozostaną nierozwiązane, kryzys długu publicznego będzie się tylko pogłębiał"
Ustanowienie priorytetów politycznych: we Francji i w USA inteligentna kombinacja krótko i długoterminowych działań jest niezbędna do redukcji długu publicznego
"Rozwiązanie problemu długu publicznego powinno być numerem jeden na liście politycznych priorytetów w krajach wysoko zadłużonych", mówi Wojciech Michałowski, Dyrektor w Roland Berger Strategy Consultants. "Ale obecnie preferowane działania mają swoje limity". Oprócz tradycyjnych działań, takich jak wyższe opodatkowanie albo cięcie wydatków spowoduje że, zadłużone kraje będą zmuszone również zwrócić uwagę na innowacyjne sposoby wychodzenia z długów. Mogą to być inwestycje w projekty w celu przyspieszenia wzrostu i realokacje budżetu na rzecz innowacji, edukacji, infrastruktury czy wydajnych systemów społecznych, aby pozostać konkurencyjnym. Mniejsza inflacja długu, docelowo z inflacją na poziomie 5-7% jest kolejnym długoterminowym rozwiązaniem. Według najnowszego badania na tematem długu publicznego, ten cel stworzy szanse na dalszy rozwój w nadchodzących latach.
Chiny i Rosja muszą wydawać mądrze i uczyć się na błędach popełnionych na Zachodzie
Dług nie jest palącą sprawą dla Chin, gdzie dług publiczny wynosi 25% PKB albo Rosji z długiem na poziomie 10%. Jednakże rosnąca zmienność rynków globalnych i potrzeba długoterminowych strategii, są ważnymi czynnikami dla obu krajów. "Zarówno w Chinach jak i w Rosji kluczowym wyzwaniem jest reforma podatkowa i mądra struktura wydatków podczas budowania infrastruktury i tworzenia systemu opieki społecznej, bez popełniania tych samych błędów co gospodarki zachodnie", mówi Charles-Edouard Bouée, Prezes Roland Berger w Azji oraz Członek Komitetu Wykonawczego. Jednakże Chiny i Rosja muszą zachować czujność: cięcie kosztów w USA i Europie da o sobie znać w zmniejszonym popycie, gdzie indziej – efekt, który będzie niewątpliwie wpływać na finanse publiczne.
Dług publiczny jest dużym problem nie tylko dla krajów bezpośrednio nim dotkniętych
Efekty kryzysu związanego z długiem publicznym w Unii Europejskiej oraz globalna równowaga finansowa, wywierają ogromny nacisk na liderów ekonomicznych i politycznych. Zwłaszcza w roku 2012, w którym ok. 60 krajów, w tym Chiny, Francja, Rosja i USA będą poddane potencjalnym zmianom w politycznym przywództwie, może być zauważana znacząca luka między wnioskami ekonomicznymi i politycznymi w dzisiejszym dialogu na temat naprawy finansów. "Podczas gdy ekonomiczna mądrość głosi, że daleko idące działania, w tym inflacja zadłużenia i restrukturyzacja są zdrowymi możliwościami, debata polityczna koncentruje się głównie na generowaniu dochodów i cięciu wydatków", twierdzi Hendrik Bremer. Te dwa działania dają krótkoterminowe efekty, które mimo tego, ze są potrzebne na arenie politycznej, nie są znaczące na tyle, by rozwiązać problem długu publicznego w większość krajów rozwiniętych. Właściwe dobranie środków może pomóc w rozwiązaniu kryzysu długu publicznego. Tymczasem pozostawione nierozwiązane odsetki, które obecnie plasują się na poziomie 1, 5% (Japonia) i od 2, 2% (USA) do 5, 5% (Grecja), PKB w najważniejszych gospodarkach podniosą się. Według Hendrika Bremera "Polityczni i biznesowi liderzy muszą utrzymywać poziom długu pod kontrolą. W przypadku zlekceważenia, odsetki mogą sięgnąć nawet 25% PKB do 2040 roku nawet w krajach rozwiniętych takich jak USA".