U kobiet w wieku 30 lat i starszych naukowcy wskazują, że test na obecność wirusa HPV jest lepszy w określaniu ryzyka rozwoju raka szyjki macicy niż samo klasyczne badanie cytologiczne. Jeśli w obu badaniach pacjentka uzyskuje wynik ujemny, wówczas bezpiecznie może poczekać 3 lata do kolejnego badania. Testy genetyczne skutecznie wykrywają wirusa HPV, który jest głównym czynnikiem rozwoju raka szyjki macicy i przekazywany jest przez kontakty seksualne.
Jak twierdzi dr Debbie Saslow- dyrektor Amerykańskiego Stowarzyszenia Onkologicznego, większość infekcji eliminowana jest przez układ odpornościowy pacjentki. Niebezpieczne są zakażenia HPV, które trwają u pacjentki rok lub dłużej. Młode kobiety mają tendencje do krótkotrwałych infekcji, dlatego w ich przypadku wykonanie badania cytologicznego jest lepszym rozwiązaniem. Sytuacja wygląda nieco inaczej u kobiet powyżej 30 roku życia, u których testy na HPV są zalecane jako dodatkowa opcja w diagnostyce raka szyjki macicy. Oczywiście badania cytologiczne są niezastąpione w przypadku pacjentek, u których stwierdzono obecność wirusa HPV, ponieważ dzięki nim można wykryć ewentualne zmiany nowotworowe.
Z kolei u mężczyzn wykonanie prostego badania krwi pod kątem PSA ( antygenu prostaty) jest pomocne w określeniu ryzyka rozwoju raka prostaty, zwłaszcza u pacjentów w wieku 44-50 lat. Test na PSA był uważany do tej pory za mało wiarygodny. Jednak w świetle nowych badań okazuje się, że jest on niezmiernie przydatny wyselekcjonowaniu mężczyzn z grupy niskiego ryzyka nowotworowego oraz mężczyzn, którzy powinni zostać objęci baczniejszą uwagą lekarza.
Trzeci projekt badawczy dotyczący opracowania metod diagnostycznych wykrywania raka jajników u kobiet, u których nie ma oznak choroby nie przyniósł żadnych spektakularnych efektów oprócz tych wskazujących na bezskuteczność przeprowadzania testów krwi i badań USG. Badania te rutynowo wykonywane u kobiet nie przyczyniają się do zapobieżenia śmierci jak również są przyczyną wielu fałszywie alarmujących wyników, co w efekcie kończy się niepotrzebnymi zabiegami i poważnymi komplikacjami.
Naukowcy zgodnie ostrzegają pacjentów przed wykonywaniem różnego rodzaju testów, które nie są rekomendowane w diagnostyce danych nowotworów.