Rola sufitów podwieszanych w ochronie pożarowej budynków

Ochrona przeciwpożarowa obiektów budowlanych opiera się zarówno na rozwiązaniach aktywnych, jak i pasywnych. Zabezpieczenie aktywne zapewniają różnorodne systemy alarmowe oraz systemy gaśnicze np. instalacje tryskaczowe. Ochrona pasywna obejmuje natomiast dobór odpowiednich, przebadanych a zatem spełniających normy materiałów budowlanych i wykończeniowych. Wśród elementów pasywnego zabezpieczenia przeciwpożarowego znajdują się między innymi sufity podwieszane. O ich właściwościach ogniowych oraz obowiązujących normach opowiada Anna Baczkowska z firmy Armstrong, światowego lidera na rynku sufitów podwieszanych.

Ognioochronny sufit podwieszany

Odpowiednio zaprojektowany i dobrany sufit podwieszany może w istotny sposób wpłynąć na estetykę wnętrza, ale także poprawić panujące w nim środowisko akustyczne. Nie tylko jednak te walory przekonują projektantów i inwestorów do ich stosowania w swoich realizacjach. Sufity podwieszane stanowią niezwykle ważny element wyposażenia wnętrza również z powodu bezpieczeństwa pożarowego. Pomagają chronić konstrukcję budynku podczas pożaru, dając czas strażakom na przeprowadzenie skutecznej akcji ewakuacyjnej oraz gaśniczej. Jako element pasywnego zabezpieczenia przeciwpożarowego, sufity podwieszane spełniają kilka funkcji. – Gdy dochodzi do pożaru w pomieszczeniu, sufity podwieszane wydłużają czas na bezpieczne opuszczenie budynku oraz ochraniają i zabezpieczają urządzenia, instalacje zamontowane w przestrzeni między stropem a sufitem podwieszanym. Sufity podwieszane mogą również pozytywnie wpływać na odporność ogniową stropu nośnego – tłumaczy Anna Baczkowska. Jeśli natomiast pożar wybuchnie w strefie ponadsufitowej, wówczas sufit zabezpiecza przed rozprzestrzenieniem się ognia na całe pomieszczenie, a także przed kapaniem gorących kropel i odpadaniem rozgrzanych fragmentów instalacji na przebywających we wnętrzu ludzi.

Reakcja na ogień

W kwestii zabezpieczenia przeciwpożarowego, podstawowe znaczenie mają materiały, z jakich wykonane są sufity podwieszane. Powinny być one niepalne lub niezapalne, nie kapiące i nie odpadające pod wpływem ognia a zatem mieć określoną Euroklasę. W związku z tym, płyty wypełniające konstrukcję sufitu, również wtedy, gdy spełniają głównie funkcję dekoracyjną lub akustyczną, muszą być odpowiednio sklasyfikowane przede wszystkim w zakresie tzw. reakcji na ogień. – Reakcja na ogień jest jednym z podstawowych wymogów stawianych sufitom podwieszanym w zakresie bezpieczeństwa użytkowania. Badanie reakcji na ogień przeprowadzane jest obecnie w oparciu o europejskie normy, które zastąpiły wcześniejsze krajowe metody badawcze. Zharmonizowana norma PN-EN 13964 „Sufity podwieszane. Wymagania i metody badań” wyznacza standard PN-EN 13501 – 1 do badań i klasyfikacji reakcji na ogień elementów połaci sufitowej i rusztu – mówi Anna Baczkowska. Harmonizacja europejskich standardów technicznych oraz włączenie norm unijnych do ustawodawstwa państw członkowskich pozwoliła stworzyć ujednoliconą klasyfikację sufitów podwieszanych ze względu na ich reakcję na ogień według tzw. Euroklas. Wyodrębnione zostały Euroklasy od A1 do F, gdzie F oznacza najgorszą reakcję materiału na ogień. Wymogi dotyczące wydzielania dymu, kapania i odpadania pod wpływem ognia uregulowane są oddzielnymi przepisami w poszczególnych krajach europejskich. Wydzielanie dymu podlega ocenie od s1 (najmniej dymu) do s3 (brak ograniczeń), a kapanie i odpadanie pod wpływem ognia – od d0 (nie występuje) do d2 (brak ograniczeń). – Dla przykładu, reakcja na ogień mineralnych płyt sufitowych ULTIMA oraz OPTIMA to A2-s1, d0. Oznacza to, że panele są niepalne, a podczas pożaru wydzielają znikomą ilość dymu oraz nie kapią z nich płonące krople – wyjaśnia Anna Baczkowska.

Odporność ogniowa konstrukcji nośnej budynku

Gdy dochodzi do pożaru w budynku, bardzo ważne jest zachowanie stabilności jego konstrukcji nośnej, by nie groziła zawaleniem, szczególnie do momentu przeprowadzenia bezpiecznej ewakuacji ludzi. W całej Europie obowiązują wymogi dotyczące zabezpieczenia konstrukcji nośnej przed działaniem ognia, które określają czas ochrony poszczególnych elementów. W praktyce, odporność ogniowa oznacza maksymalny czas, w którym dany układ konstrukcyjny zachowuje swoje niezmienione właściwości techniczne w kontakcie z ogniem. Wymagany czas ochrony elementów konstrukcyjnych zależy między innymi od wysokości budynku oraz umiejscowienia w nim danego pomieszczenia (np. typowe piętro, piwnica, konstrukcja dachu itp.), a także od tego, czy istnieją aktywne zabezpieczenia przeciwpożarowe (np. zraszacze itp.) oraz od rodzaju konstrukcji nośnej, która ma być chroniona (np. strop betonowy, stalowe dźwigary, drewno itp.). – Odpowiednio dobrany pod względem reakcji na ogień sufit podwieszany pełni rolę ochrony pasywnej, tak istotnej szczególnie w pierwszej fazie pożaru. Może on jednak równocześnie stanowić barierę ochronną, która jest jednym ze skuteczniejszych sposobów zabezpieczenia stropu lub więźby dachowej przed działaniem ognia – twierdzi Anna Baczkowska.

Klasyfikacja REI

Wymogi unijne w zakresie odporności ogniowej (norma PN-EN 13501-2) określają trzy warunki, które dany układ konstrukcyjny musi spełnić podczas pożaru. Wynikające z normy kryteria ognioodporności obejmują zdolność do przenoszenia obciążeń (nośność = R), zachowania niezmiennego kształtu (szczelność = E) oraz utrzymania określonej temperatury po stronie nie mającej kontaktu z ogniem (izolacyjność ogniowa = I), a podczas badań mierzy się czas do osiągnięcia tzw. stanów granicznych powyższych parametrów. Czas, w którym badany układ osiągnął stan graniczny podaje się w interwałach 30-minutowych (np. REI 30, REI 60, REI 90, REI 120 itd.). – Klasyfikacja odporności ogniowej REI może być wydana wyłącznie dla określonej kombinacji konstrukcji nośnej i kompletnego systemu sufitu podwieszanego – podkreśla Anna Baczkowska.