Aleksandra Iżycka 
Wcześniej w murze pod tablicą zamontowano tubę z dokumentem o wykonaniu prac konserwatorskich, najnowsze wydanie katedralnego miesięcznika "Wiadomości Kościelne" z opisem i zdjęciami poszczególnych etapów renowacji katedry, współczesne monety obiegowe, okolicznościowe monety z Mikołajem Kopernikiem, Janem Pawłem II i widokiem Torunia, a także 16-gigabajtowy pen-drive, na który nagrano pełną dokumentację konserwatorską zakończonego programu, zdjęcia, informację o historii katedry, aktualne dane diecezji toruńskiej i dokumenty I synodu diecezjalnego.
W uroczystości odsłonięcia tablicy, w poniedziałek 28 listopada 2011 roku wzięli udział parlamentarzyści, samorządowcy, przedstawiciele UMK, toruńskiej kurii, parafii i kapituły katedralnej oraz konserwatorzy i wykonawcy. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego reprezentował Piotr Żuchowski, Generalny Konserwator Zabytków, a miasto: prezydent Torunia Michał Zaleski, jego zastępca Zbigniew Fiderewicz i wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Andrzej Jasiński.
– Prace przy architekturze zewnętrznej toruńskiej katedry kończymy w poczuciu dobrze spełnionego obowiązku. O te konieczne zabiegi katedra zdawała się wołać już od wielu pokoleń. Nam przypadł trud, ale także zaszczyt i satysfakcja z podjęcia się tego zadania i jego zwieńczenia. Efekt jest piękny, można rzec: murowany – mówił podczas uroczystości prezydent Torunia Michał Zaleski. – Znamy skalę wciąż czekających prac konserwatorskich w tym miejscu, ale na owoce już przeprowadzonych zabiegów patrzymy z podziwem. Udało się zapewnić katedrze kolejne i ważne warunki ochrony. Miasto wspierało finansowo i doradczo te prace, i jest to rzecz zupełnie naturalna i zrozumiała.
Był to pierwszy w sięgającej XIII wieku historii gotyckiego kościoła całościowy program konserwatorski dotyczący elewacji. Wcześniej, przy finansowej pomocy miasta, odnawiano jedynie pojedyncze elementy zewnętrznej bryły, głównie kruchty. Dopiero wsparcie ze strony Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz pojawienie się możliwości finansowania prac konserwatorskich z funduszy unijnych pozwoliło rozpocząć kompleksowe programy renowacji . W ciągu 6 ostatnich lat w odnowę ścian i dachów katedry została zainwestowana ogromna kwota ponad 9 mln zł. Konserwacji poddano przeszło 3000 m kwadratowych dachu nad korpusem głównym, kaplicami, prezbiterium i wieżą, przeszło 6500 m kw. elewacji oraz 18 maswerkowych okien witrażowych. Prace zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Kultury Dziedzictwa Narodowego (ponad 50 proc. kosztów), Gminy Miasta Toruń, Marszałka i Wojewody Kujawsko-Pomorskiego oraz funduszy własnych parafii.
– Najtrudniejszy był początek, bo dopiero po rozpoczęciu robót objawił się cały ogrom i komplikacja przedsięwzięcia – wspomina proboszcz katedry, ks. Prałat Marek Rumiński. – Dopiero z perspektywy rusztowań okazało się, jak bardzo zniszczone, wręcz zrujnowane, są poszczególne elementy elewacji. Przez dziesiątki lat wykonywano tylko najpilniejsze prace, których celem było doraźne reagowanie na bieżące problemy. To spowodowało, że stan techniczny budowli stale sie pogarszał, a skutki tego było widać nie tylko na zewnątrz katedry, ale i we wnętrzu, w którym powstawały pęknięcia, zacieki, plamy na ścianach i sklepieniach.
Zadanie stojące przed konserwatorami elewacji katedry było niezwykle trudne, trzeba było na początku podjąć wiele decyzji: co robić, jak robić, jakie stosować metody, jak zabezpieczyć kościół przed zalewaniem wodą i jaki nadać kształt poszczególnym elementom architektury. O ogromie zadania niech świadczą liczby: w ciągu 6 lat zamówiono łącznie około 30 tysięcy ręcznie formowanych cegieł oraz kształtek. Czasami jedno pęknięcie muru wymagało wprowadzenia ponad 500 litrów materiału. Do naprawy dachu zużyto ponad 70 tys. sztuk zabytkowej dachówki – zawartość 14 dużych ciężarówek została wciągnięta na wysokość ponad 30 m! Dla porównania taką ilością dachówki można pokryć ok. 30 domów jednorodzinnych. Zamontowano i wykonano ponad 7 tys. kg obróbek blacharskich z blachy miedzianej – można by z tego ułożyć chodnik o szer. 67 cm i długości ponad 2 km. Do naprawy więźby dachowej wykorzystano 170 m sześc. drewna, czyli 250 szt. dużych drzew o wysokości 15 m.
Elewacje odnowiła toruńska firma "Restauro", dachy nad korpusem głównym i kaplicami – przedsiębiorstwo remontowo-budowlane "AGAD", a dachy nad prezbiterium i zakrystią – zakład blacharsko-dekarski Henryk Wegner. Konserwację maswerkowych okien witrażowych przeprowadzili znani toruńscy witrażownicy Władysław i Wojciech Koziołowie. Trzeba też wspomnieć o wykonanej jeszcze w 2005 roku renowacji wieżowego zegara flisaczego, której dokonał śp. prof. Janusz Krause. Nad realizacją prac czuwały dwie komisje konserwatorskie: katedralna i powołana na czas realizacji zadania – obie mające w składzie najwyższej klasy specjalistów konserwacji zabytków.
To nie koniec prac w katedrze. Trwa renowacja wnętrza kościoła, w którym już od kilku lat są odnawiane kolejne ołtarze i kaplice, a w ubiegłym roku rozpoczął się kompleksowy program konserwatorski i restauratorski przy wystroju korpusu nawowego i wnętrz kaplic. Sklepienia i ściany katedry są odnawiane z udziałem funduszy unijnych w ramach koordynowanego przez miasto projektu "Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO", obejmującego odnowę kilkunastu obiektów zabytkowych w Toruniu. Prace we wnętrzu katedry zakończą się w 2013 roku.
