Filipczak Aneta 
Nowe badanie opublikowane na łamach czasopisma „Scientific Reports” dostarcza nowych informacji na temat seroprewalencji zakażeń Toxoplasma gondii i Borrelia burgdorferi u pacjentów ze stwardnieniem rozsianym (SM) w Polsce. Prace badawcze zostały przeprowadzone przez zespół polskich naukowców: Agnieszkę Pawełczyk, Katarzynę Donskow-Łysoniewską, Ludmiłę Szewczak, Magdalenę Kierasińską, Maję Machcińską, Rafała Rolę oraz Renatę Welc-Falęciak, z pięciu jednostek badawczych- Zakładu Immunopatologii Chorób Zakaźnych i Pasożytniczych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Samodzielnej Pracowni Parazytologii Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii, Zakładu Immunoterapii Eksperymentalnej Wydziału Medycznego Uczelni Łazarskiego, Kliniki Neurologii Wojskowego Instytutu Medycyny Lotniczej oraz Zakładu Parazytologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Opis badania
Badanie miało charakter retrospektywny i przeprowadzono je na grupie 124 dorosłych pacjentów z SM oraz 150 zdrowych dawców krwi. Do badań włączono pacjentów spełniających Zmodyfikowane Kryteria McDonalda z 2010 roku dla rozpoznania SM, bez historii nowotworów, innych chorób autoimmunologicznych lub neurodegeneracyjnych, bez infekcji ogólnoustrojowych i nieprzyjmujących kortykosteroidów ani leków przeciwpasożytniczych w ciągu ostatnich 30 dni. Z badań wykluczonokobiety w ciąży, pacjentów powyżej 65 roku życia, osoby z niedoborami odporności lub przyjmujące leki immunomodulujące.
W badaniach analizowano obecność przeciwciał IgM i IgG przeciwko T. gondii oraz B. burgdorferi s.l. zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych oraz wytycznymi europejskimi.
Badania wykazały, że odsetek IgM-dodatnich w kierunku T. gondii próbek był znacząco wyższy w grupie pacjentów z SM (7,3%) w porównaniu do grupy kontrolnej (1,3%), co sugeruje wyższy poziom narażenia lub reaktywacji infekcji u pacjentów z SM.
Nie stwierdzono istotnych różnic w seroprewalencji IgG między pacjentami z SM (12,9%) a zdrowymi dawcami krwi (17,3%).
Jednak wszystkie IgM-dodatnie próbki pochodziły od pacjentów poddanych terapii lekami modyfikującymi przebieg choroby (IMD), co może wskazywać na wpływ immunomodulacji na wyniki serologiczne.
W przypadku B. burgdorferi seroprewalencja IgM nie różniła się istotnie między badanycmi grupami, jednak seroprewalencja IgG była znacznie wyższa u pacjentów z SM (13,8%) w porównaniu do grupy kontrolnej (4,7%).Wątpliwe wyniki testów ELISA dla B. burgdorferi były odnotowane wyłącznie u pacjentów z SM, co podkreśla konieczność stosowania dwustopniowego algorytmu diagnostycznego.
Wnioski z badań
Wyniki badania sugerują istnienie potencjalnego związku między zakażeniami B.burgdorferi a stwardnieniem rozsianym (SM), co wymaga dalszych badań, aby zrozumieć mechanizmy patogenetyczne leżące u podstaw tej korelacji. Choć stwierdzono istotnie wyższą seroprewalencję przeciwciał IgM przeciwko T. gondii w grupie pacjentów z SM w porównaniu z grupą kontrolną, brak istotnych różnic w poziomie przeciwciał IgG sugeruje, że wcześniejsze zakażenia T. gondii mogą mieć potencjalny, chociaż nieznaczący statystycznie wpływ ochronny przed rozwojem SM.
Naukowcy podkreślają, że pacjenci z SM, szczególnie ci poddawani terapii immunomodulacyjnej, są narażeni na ryzyko pierwotnych infekcji oraz reaktywacji utajonych zakażeń. Dlatego też konieczne jest zachowanie ostrożności i regularne monitorowanie stanu zdrowia pacjentów podczas terapii, aby uniknąć potencjalnych powikłań związanych z zakażeniami. Te ustalenia wskazują na potrzebę dalszych badań nad wpływem zakażeń na rozwój i przebieg SM oraz na konieczność opracowania strategii profilaktycznych i terapeutycznych, które uwzględnią potencjalne interakcje między infekcjami a leczeniem immunomodulacyjnym.
Wnioski i zalecenia
Wyniki podkreślają istotność dalszych badań epidemicznych i molekularnych w celu lepszego zrozumienia związku między zakażeniami T. gondii i B.burgdorferi a stwardnieniem rozsianym. Autorzy sugerują, że lepsze poznanie tych zależności może prowadzić do bardziej precyzyjnych metod profilaktyki i terapii SM.
Ponadto zwracają uwagę na konieczność uwzględnienia czynników ryzyka infekcji oportunistycznych przed rozpoczęciem terapii immunomodulacyjnej u pacjentów z SM. Monitorowanie stanu zdrowia pacjentów oraz świadomość możliwych powikłań związanych z zakażeniami są kluczowe dla skutecznej opieki nad pacjentami z SM.
Publikacja dostarcza nowych danych na temat seroprewalencji zakażeń u pacjentów z SM w Polsce, co może mieć istotne znaczenie dla dalszych badań nad patogenezą SM oraz opracowania skuteczniejszych strategii diagnostycznych i terapeutycznych. Wyniki zwracają uwagę na potrzebę dalszych badań w obszarach endemicznych dla choroby z Lyme oraz infekcji Toxoplasma.
Autorka: dr hab. Katarzyna Donskow-Łysoniewska, prof. UŁa
