Mobilność Polaków z niepełnosprawnością

Ponad 650 milionów ludzi (ok. 10 procent globalnej populacji) cierpi z powodu różnego rodzaju niepełnosprawności. W Polsce tę grupę szacuje się, w zależności od przyjętej metodologii badania, na 3,4 do 5,3 mln osób. Pod koniec 2009 roku orzeczenie o niepełnosprawności posiadał co dziewiąty Polak. Wśród populacji osób niepełnosprawnych największą grupę stanowią osoby z uszkodzeniami i chorobami narządów ruchu – wynika z badań GUS nt. stanu zdrowia ludności Polski z 2009 roku. Zważywszy że nawet znaczny stopień niepełnosprawności nie zamyka drogi do kariery zawodowej, a najliczniejszą grupę wśród niepełnosprawnych stanowią osoby posiadające orzeczenie o umiarkowanym oraz lekkim stopniu niepełnosprawności, szanse na podjęcie zawodu powinny być bardzo realne. Powinny! Ale nie są.

Co zatem stoi na przeszkodzie w zatrudnianiu osób z dysfunkcjami? Przyczyn jest wiele. Z jednej strony istnieje szereg barier o charakterze systemowo-prawnym jak nieustanna ewolucja przepisów, która zniechęca pracodawców do prowadzenia zakładów o profilu pracy chronionej, czy system kształcenia nieadekwatny do potrzeb tej grupy osób. Z drugiej zaś archaiczne, stereotypowe myślenie i postrzeganie osób niepełnosprawnych, jako „nie w pełni wartościowych”. Wciąż nie bez znaczenia są ograniczenia architektoniczne i komunikacyjne. Pokonanie tych utrudnień to przepustka do równoprawnego funkcjonowania w społeczeństwie.

W dobie dynamicznego rozwoju dostęp do informacji oraz mobilność należą do podstawowych oczekiwań pracodawcy. Rynek pracy stawia coraz większe wymagania, a ilość i rodzaj atutów koniecznych do tego, aby znaleźć interesującą, zgodną z kompetencjami i dobrze płatną pracę stale rośnie. Posiadanie prawa jazdy i umiejętność obsługi komputera to przysłowiowe minimum, jakie musi posiadać osoba chcąca realizować swoje społeczne i zawodowe ambicje. Z tego też powodu osoby niepełnosprawne mają znacznie mniejsze szanse do konkurowania na otwartym rynku pracy. Często dzieje się tak również w przypadku kiedy wykształcenie, kompetencje i inne predyspozycje takich osób bywają większe, niż osób w pełni sprawnych. A jak przekonują specjaliści najlepszym sposobem na pokonanie słabości i wyjście z marazmu jest aktywność zawodowa.

Przykładem takiej aktywizacji może być zdobycie uprawnień do kierowania pojazdem. I mimo, że brak jest precyzyjnych informacji na temat liczebności kierowców z dysfunkcjami, to ich liczba stale rośnie. Szacunkowe dane wskazują, że może ich być około 80 tysięcy. Ale nawet przybliżone liczby dobitnie pokazują skalę zjawiska i choć nie odbiegają one od statystyk w innych krajach Unii Europejskiej, to w Polsce mają kontekst szczególny. Osoby niepełnosprawne w kraju nie są w zadowalającym stopniu aktywne społecznie i zawodowo w porównaniu z innymi niepełnosprawnymi Europejczykami. Jako powód takiego stanu rzeczy przywołuje się m.in. zjawisko braku zdolności do bycia mobilnym.

Mobilność osób niepełnosprawnych to temat przewodni seminarium, które odbyło się 12 grudnia 2012 r. w auli Wyższej Szkoły Cła i Logistyki w Warszawie.

Podczas wydarzenia organizowanego wspólnie przez Instytut Transportu Samochodowego, Stowarzyszenie Pomocy Niepełnosprawnym Kierowcom SPiNKa oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji poruszone zostały wybrane problemy z zakresu dostępności przestrzeni miejskiej dla osób z ograniczoną mobilnością, a także działania na rzecz zwiększania aktywności tej grupy obywateli oraz ich bezpieczeństwa. Współorganizatorem seminarium była także Wyższa Szkoła Cła i Logistyki – przystosowana do potrzeb osób z dysfunkcją narządów ruchu.

Program wydarzenia:

• Niepełnosprawność w świetle badań GUS – wybrane aspekty
• Promocja działań i programów na przykładzie Auto Mobility Centrum (AMC) – platforma kompleksowych usług motoryzacyjnych dla sektora klientów niepełnosprawnych
• Trauma powypadkowa – pomijany skutek wypadku
• Zastosowanie symulatora w psychologicznych badaniach profilaktycznych osób niepełnosprawnych
• Badania sprawności psychofizycznej kierowców wypadkowych i bezwypadkowych w aspekcie prewencji wypadkowej i zwiększania kultury bezpieczeństwa w transporcie drogowym
• Zapobieganie wykluczeniu społecznemu osób starszych (65+) poprzez zapewnienie mobilności, bezpieczeństwa i dostępności na obszarach miejskich
• Wpływ pierwszej pomocy przedlekarskiej na stopień obrażeń
• Badania techniczne pojazdów adaptowanych w Polsce na tle UE
• Homologacja pojazdów do transportu i kierowania przez osoby niepełnosprawne