Marta Pietras 
Młodzi Polacy wyprowadzają się z domu coraz szybciej. Średni wiek usamodzielniania się młodych spadł w ciągu dwóch lat z 28,2 do niecałych 27 lat. Z końca unijnego zestawienia Polska przesunęła się do grona dwunastu krajów, w których młodzi najszybciej opuszczają dom rodzinny. Średnia dla całej Unii Europejskiej wynosi 26,2 lata. Najpóźniej wyprowadzają się Chorwaci w wieku 31,3 lat, a najszybciej Finowie, bo mając 21,4 lata. Z okazji Międzynarodowego Dnia Młodzieży, przypadającego 12 sierpnia, eksperci Personnel Service przyjrzeli się danym Eurostatu, by sprawdzić, jak na tle Europy wypadają młodzi Polacy.
Międzynarodowy Dzień Młodzieży, obchodzony 12 sierpnia, to dobry moment, by przyjrzeć się sytuacji młodych Europejczyków i ich drodze do samodzielności. Jednym z jej mierników jest moment wyprowadzki z rodzinnego domu, a ten zależy nie tylko od kultury, ale także od ekonomicznych realiów poszczególnych krajów. Dane Eurostatu pokazują wyraźny podział: w bogatszych państwach Europy Północnej i Zachodniej młodzi usamodzielniają się szybciej, często przed 25. rokiem życia. W krajach Europy Południowej i Wschodniej granica ta przesuwa się w okolice trzydziestki.
– Tempo wyprowadzania się z domu dobrze odzwierciedla sytuację gospodarczą danego kraju. Tam, gdzie młodzi mają lepszy dostęp do rynku pracy, mogą liczyć na wyższe dochody w pracy, stypendia czy wsparcie państwa, usamodzielniają się szybciej. To widać m.in. w Skandynawii, gdzie nawet osoby w wieku 21 czy 22 lat wyprowadzają się z domu. W regionach, gdzie możliwości są ograniczone, np. na Bałkanach czy w części Europy Środkowej, wyprowadzka z domu rodzinnego następuje później – mówi Krzysztof Inglot, założyciel Personnel Service, ekspert rynku pracy.
Kiedy młodzi opuszczają dom rodzinny w krajach UE?
Chorwacja, Słowacja, Grecja, Włochy i Hiszpania to państwa, w których młodzi ludzie najpóźniej się usamodzielniają. Średnio dopiero po trzydziestce. Konkretne dane przedstawiają się następująco: w Chorwacji wiek wyprowadzki to 31,3 lata, na Słowacji 30,9, w Grecji 30,7, we Włoszech 30,1, a w Hiszpanii równo 30 lat. W porównaniu z 2022 rokiem sytuacja w tych krajach praktycznie się nie zmieniła. Wyjątkiem jest Chorwacja, gdzie średni wiek opuszczenia domu rodzinnego obniżył się z 33 do 31,3 lat.
Te pięć państw to jedyne w UE, gdzie wyprowadzka następuje po ukończeniu 30. roku życia. Kolejne miejsca w zestawieniu zajmują Malta (29 lat), Słowenia i Portugalia (po 28,9) oraz Bułgaria (28,2).
W grupie krajów, gdzie średni wiek usamodzielniania się wynosi około 27 lat, znajdują się Rumunia (27,3), Cypr (27,2) i Węgry (27,1). Do tego grona dołącza także Polska, z wynikiem nieco poniżej 27 lat.
Polacy szybciej się usamodzielniają
Jeszcze w 2022 roku młodzi Polacy wyprowadzali się z domu w wieku 28,2 lat. Obecnie proces ten przyspieszył. W 2024 roku średni wiek wyniósł już 26,7 lat, czyli o 1,5 roku mniej. W efekcie Polska przesunęła się z grupy krajów, w których wyprowadzka trwała najdłużej, do pierwszej dwunastki państw o najszybszym tempie usamodzielniania się młodych.
Kto wyprowadza się szybciej: kobiety czy mężczyźni?
Z danych Eurostatu wynika, że w całej Unii Europejskiej mężczyźni opuszczają dom rodzinny później niż kobiety – średnio mając 27 lat, podczas gdy kobiety robią to w wieku 25,3 lat. Różnica ta jest widoczna w każdym kraju wspólnoty.
Największe rozbieżności odnotowano w Rumunii, gdzie mężczyźni wyprowadzają się średnio w wieku 29,5 lat, a kobiety w wieku 25 lat – to aż 4,5 roku różnicy. W Grecji ta różnica wynosi 3,6 lat (32,5 vs. 28,9 lat), a w Bułgarii – 3,4 lat (29,8 vs. 26,4 lat).
W Polsce panowie opuszczają rodzinne domy mając 27,7 roku, a kobiety 25,7 – różnica wynosi więc dokładnie 2 lata.
– Różnice między kobietami i mężczyznami są bardziej widoczne w krajach, gdzie młodzi dłużej mieszkają z rodzicami. Tam, gdzie wcześniej decydują się na wyprowadzkę, wiek usamodzielniania się obu płci jest zbliżony. To z jednej strony kwestia finansów, ale też kulturowych przyzwyczajeń. W społeczeństwach o silnych wartościach tradycyjnych młodzi często zostają w domu aż do momentu założenia własnej rodziny. Chcą wtedy zaoszczędzić i lepiej przygotować się do dorosłości, ale paradoksalnie, przez późne opuszczenie rodzinnego gniazda, tracą szansę na zdobycie ważnych życiowych umiejętności. Dłuższy czas w roli dziecka niekoniecznie oznacza lepsze wejście w dorosłość. Warto też pamiętać, że nie zawsze jest to świadomy wybór. Wielu młodych ludzi po prostu nie ma środków, by się wyprowadzić, więc zostają z rodzicami z konieczności – podsumowuje Krzysztof Inglot z Personnel Service.
Najwcześniejsze usamodzielnianie w Skandynawii
Na drugim biegunie znajdują się kraje skandynawskie, gdzie młodzi bardzo szybko się usamodzielniają. W Finlandii przeciętny wiek wyprowadzki wynosi 21,4 lat, w Danii 21,7, a w Szwecji 21,9. Tuż za nimi plasuje się Estonia z wynikiem 22,4 lat.
