Najogólniej mówiąc, kominy służą do odprowadzania spalin oraz do wentylacji. Istnieje kilka podstawowych typów, z których każdy ma inną funkcję, inne rozmiary, jest zbudowany z innych materiałów, itp. Przede wszystkim należy odróżnić komin główny (biegnący od pieca bądź kominka przez dach) od kominków dachowych, czyli takich, które są zamontowane na połaci wraz z innymi elementami pokrycia. Wśród nich dwa najważniejsze rodzaje to kominek wentylacyjny oraz odpowietrzający. Precyzyjne określenie rodzaju elementów i sposobu ich rozmieszczenia wymaga szerokiej wiedzy konstrukcyjnej oraz znajomości norm budowlanych, szczegółowo regulujących kwestię wentylacji. Dlatego jest to zadanie dla architekta bądź konstruktora. Pracownicy hurtowni oraz wykonawcy niestety nie zawsze są pomocni – czasem zdarza się, że sprzedają czy montują kominki bez rozważenia, jaki typ powinien być zastosowany, wiedząc, że niektórym inwestorom brakuje specjalistycznej wiedzy i najłatwiej uniknąć problemów nic nie mówiąc. Jeśli projekt domu nie zawiera dokładnych wytycznych w tym względzie albo jeśli inwestorzy budują na własną rękę, łatwo się pogubić. Czym zatem charakteryzują się te dwa rodzaje kominków?
Kominek wentylacyjny
Kominek wentylacyjny, zgodnie z nazwą, odpowiada za wentylację pomieszczeń. Może być wykorzystywany jako zakończenie instalacji wentylacyjnej m.in. łazienki, garażu oraz kuchni (np. podłączenia okapu). Nie nadaje się natomiast do odprowadzania spalin z kotła gazowego, olejowego ani innych urządzeń grzewczych. W zależności od producenta, kominki wentylacyjne mają różne kształty, ale ich średnica nie może być mniejsza niż 150 mm. Zwykle występują we wszystkich kolorach dachówek podstawowych danej marki, by razem z nimi stworzyć komplementarny system do krycia dachu. Do wielu kominków dołączane są akcesoria umożliwiające przyłączenie do instalacji – przykładowo, firma Röben oferuje kominek wentylacyjny w komplecie z plastikową rurą wentylacyjną.
Kominek odpowietrzający
Działanie instalacji kanalizacyjnej oparte jest najczęściej na grawitacji. Aby nieczystości mogły spływać swobodnie, w rurach kanalizacyjnych musi panować odpowiednie ciśnienie atmosferyczne. Zakończenie kanalizacji kominkiem odpowietrzającym umożliwia wyrównanie ciśnienia w rurach oraz usuwanie gazów kanałowych. Brak odpowiedniego wykończenia instalacji kanalizacyjnej może spowodować, że podczas odprowadzania ścieków powietrze wraz z nieprzyjemnym zapachem będzie wtłaczane do pomieszczeń. Otwory wentylacyjne pionów domowej instalacji kanalizacyjnej przygotowuje się w przewidzianych do tego miejscach, które należy dokładnie uszczelnić i zakończyć ceramiczną dachówką odpowietrzającą. Przewody i piony instalacyjne odpowietrza się za pomocą rury łącznikowej z tworzywa sztucznego, dostępnej w trzech rozmiarach (o trzech różnych średnicach). Bez fachowego odpowietrzania, system kanalizacji nie będzie prawidłowo funkcjonował.
Kominek wentylacyjny vs. odpowietrzający
Największą różnicą między kominkiem wentylacyjnym a odpowietrzającym jest średnica. Kominek wentylacyjny musi mieć minimum 150 mm średnicy, co umożliwia podłączenie go do grawitacyjnej instalacji wentylacyjnej. Natomiast kominek odpowietrzający o średnicy ok. 100 mm zgodnie z normą nie może pełnić tej funkcji. Służy on wyłącznie do odpowietrzania pionów kanalizacyjnych (wyrównywania ciśnienia w rurach). Oprócz średnicy, kominki różnią się też wysokością oraz sposobem wykończenia. Zamienne stosowanie tych dwóch produktów jest błędem i wpływa negatywnie na skuteczność wentylacji.
Uwaga na montaż kominków dachowych!
Oprócz mylenia kominków odpowietrzających z wentylacyjnymi i na odwrót, w przypadku obu kominków często pojawia się inny błąd, związany z montażem. Standardowo, zarówno kominki wentylacyjne, jak i odpowietrzające powinny być montowane wysoko na dachu, w pobliżu kalenicy, ponieważ ich niewielka wysokość uniemożliwia prawidłowe działanie w przypadku zamontowania w niższych partiach dachu. Im są dalej od kalenicy, tym większe prawdopodobieństwo wadliwego działania. Dlatego przyjmuje się, że żaden z tych typów kominków nie powinien być umieszczany poniżej trzeciego rzędu dachówek, licząc od górnego styku połaci. Niestety dość często kominki zostają zamontowane poniżej zalecanej odległości od kalenicy, która wynosi do 1,5 m. Jeśli tak się stanie, zimą grozi im zniszczenie poprzez osuwające się z dachu masy śniegu. Należy wtedy zapewnić kominkom osłonę, np. montując śniegołapy. Aby ochrona była skuteczna, trzeba umieścić jeden bądź dwa śniegołapy bezpośrednio nad kominkiem, co pozwoli na rozdzielenie masy śniegu i zmniejszy ryzyko uszkodzenia elementu.
***
Oprócz zadań wentylacyjnych i odpowietrzających, oba typy kominków stosuje się również dlatego, że zachowanie szczelności dachu w miejscu zakończenia rur kanalizacyjnych czy kanałów wentylacyjnych jest kłopotliwe. Właściwie dobrane kominki przyczyniają się więc do uszczelnienia pokrycia dachowego. Możliwość dokładnego dopasowania ich koloru do barwy dachówek podstawowych dodatnio wpływa na estetykę wykonania dachu.