Kupczyk Piotr 
Oprogramowanie stalkerware umożliwia potajemne szpiegowanie prywatnego życia innej osoby za pośrednictwem jej inteligentnego urządzenia i często wspomaga stosowanie przemocy wobec partnera w związku intymnym. W odpowiedzi na to coraz większe zagrożenie w listopadzie zeszłego roku utworzono koalicję przeciwko stalkerware. Celem tej inicjatywy jest zjednoczenie organizacji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej oraz społeczności związanej z bezpieczeństwem IT w walce przeciwko technologii ułatwiającej stosowanie różnego rodzaju wymuszeń.
Koalicja, którą początkowo tworzyło dziesięciu partnerów założycieli, przekształciła się w ciągu roku w dużą, międzynarodową grupę roboczą liczącą obecnie 26 członków. Niedawno przystąpiły do niej takie organizacje jak: Certo Software, ECHAP, Niemiecki Instytut ds. Technologii i Dziennikarstwa (ITUJ e.V.), Traced Ltd oraz WESNET.
Koalicja postrzega stalkerware jako rosnący problem, który niestety nie zniknie. W 2019 r. badacze z firmy Kaspersky zaobserwowali 67% globalny wzrost wykorzystywania oprogramowania stalkerware na urządzeniach przenośnych użytkowników. Liczba instalacji stalkerware na całym świecie wynosiła w pierwszych 10 miesiącach 2020 r. (od stycznia do października) ponad 48 500 – prawie tyle samo (niemal 52 000 instalacji) co w analogicznym okresie w 2019 r. Ten niewielki spadek w stosunku do poprzedniego roku nie stanowi jednak powodu do radości, ponieważ nadal nic nie wskazuje na to, że oprogramowanie stalkerware zniknie.
Eksperci z firmy Kaspersky odnotowują incydenty na całym świecie każdego dnia. Należy jednak podkreślić, że mimo zagrożeń, jakie mogą nieść ze sobą współczesne technologie, ofiary tych incydentów nie powinny zaprzestawać korzystania ze swoich urządzeń. Musimy zadbać o to, by ofiary miały dostęp do bezpiecznego internetu, bezpiecznych telefonów i urządzeń, aby mogły pozostać w kontakcie, sięgnąć po pomoc i, co najważniejsze, móc podjąć najlepsze dla siebie decyzje – podkreśliła Rachel Gibson, starsza specjalistka ds. bezpieczeństwa technologii z National Network to End Domestic Violence.
Aby pomóc użytkownikom zabezpieczyć się przed oprogramowaniem stalkerware, Félix Aimé, badacz bezpieczeństwa z Globalnego Zespołu ds. Badań i Analiz firmy Kaspersky, opracował TinyCheck – proste narzędzie umożliwiające wykrycie oprogramowania stalkerware oraz spyware na smartfonach i tabletach w taki sposób, by sprawca nie zorientował się, że urządzenie jest sprawdzane pod kątem obecności tego rodzaju programów. Na pomysł napisania tego narzędzia wpadłem podczas spotkania, na którym omawiany był problem oprogramowania stalkerware z francuską organizacją non-profit na rzecz praw kobiet. Grupa ta chciała pomóc osobom, które podejrzewają, że mają na swoim urządzeniu oprogramowanie stalkerware, bez konieczności instalowania dodatkowych aplikacji czy przeprowadzania analizy kryminalistycznej – wyjaśnił badacz.
To łatwe w użyciu narzędzie opiera się na powszechnie dostępnym, miniaturowym komputerze Raspberry Pi. Przy użyciu zwykłego połączenia Wi-Fi TinyCheck skanuje ruch wychodzący urządzenia przenośnego oraz identyfikuje interakcje ze znanymi szkodliwymi źródłami, takimi jak serwery powiązane z oprogramowaniem szpiegowskim. TinyCheck ma pomóc organizacjom non-profit wspierać ofiary przemocy domowej, chroniąc je same i ich prywatność.
Pierwsza wersja narzędzia TinyCheck jest dostępna na stronie https://github.com/KasperskyLab/tinycheck.
Aktywni przeciwko stalkerware
Koalicja przeciwko stalkerware obchodzi swą pierwszą rocznicę powstania. Był to niezwykły rok, w którym wiele się nauczyliśmy. Teraz rozumiemy, że stalkerware to nie tylko problem techniczny. Wyzwaniem nie jest sfera IT tego problemu, lecz dostępność oprogramowania stalkerware w handlu, brak uregulowania kwestii wykorzystywania go, a przede wszystkim normalizacja przemocy wobec kobiet oraz różnych form nadużyć online. Możemy zapewnić organizacjom non-profit szkolenia techniczne w zakresie różnych form nadużyć z wykorzystaniem technologii, ale to nie wystarczy – należy uzupełnić je o rozdział, który koncentruje się i odzwierciedla psychiczne doświadczenia ofiar – powiedziała Kristina Szingariewa, szefowa działu odpowiedzianego za relacje zewnętrzne w firmie Kaspersky.
W ramach zobowiązania się do podnoszenia świadomości społecznej oraz edukowania organizacji użytku publicznego na temat oprogramowania stalkerware członkowie koalicji skoncentrowali się na wydarzeniach publicznych oraz wymianie wiedzy z ekspertami. Wśród działań podjętych w minionych kilku miesiącach można wymienić warsztat online poprowadzony przez ekspertów z firmy Kaspersky podczas corocznej konferencji European Network for the Work with Perpetrators (WWP EN), która odbyła się na początku września.
W zeszłym miesiącu firma Kaspersky wraz z innymi członkami koalicji miała okazję poprowadzić wraz z Biurem ONZ ds. narkotyków i przestępczości oraz organizacją ONZ Kobiety wydarzenie online poświęcone oprogramowaniu stalkerware. Z kolei 2 listopada Forum Zarządzania Internetem ONZ zorganizowało wirtualną sesję, podczas której kilku członków koalicji przeciwko stalkerware wraz z przedstawicielem Europejskiego Centrum ds. Cyberprzestępczości działającego w ramach Europolu próbowało znaleźć sposoby wspólnego przeciwdziałania temu rosnącemu cyberzagrożeniu.
Wsparcie kampanii ONZ 16 Dni Działań
W ramach swojej bieżącej pracy członkowie koalicji zaplanowali kilka aktywności wspierających kampanię ONZ pt. „16 dni akcji przeciwko przemocy ze względu na płeć”, która potrwa do 10 grudnia. WWP EN rozpoczyna dzisiaj europejską kampanię przeciwko cyberprzemocy. Celem kampanii Responsible Together 2020 jest rozpowszechnianie informacji nt. cyberprzemocy wobec kobiet i dziewcząt. Firma Kaspersky z dumą wspiera tę inicjatywę.
Informacje na temat koalicji przeciwko stalkerware
Koalicja przeciwko stalkerware to grupa zajmująca się walką z nadużyciami, stalkingiem oraz nękaniem z użyciem oprogramowania stalkerware. Zrzeszająca lokalne i międzynarodowe agencje pomocy ofiarom, jak również firmy zajmujące się bezpieczeństwem IT, koalicja dąży do zaangażowania organizacji z różnych branż we wspólne działanie na rzecz zwalczania bezprawnego zachowania wspomaganego przez oprogramowanie stalkerware oraz do uświadamiania społeczeństwa w zakresie tej istotnej kwestii. Mając na uwadze istotne społeczne znaczenie tego problemu oraz systematyczne pojawianie się nowych wariantów stalkerware, koalicja jest otwarta na nowych partnerów i wzywa do współpracy. Więcej informacji na temat koalicji można uzyskać na oficjalnej stronie www.stopstalkerware.org.
Informację można wykorzystać dowolnie z zastrzeżeniem podania firmy Kaspersky jako źródła.
Wszystkie informacje prasowe są dostępne na stronie https://www.kaspersky.pl/nowosci.
