Hałas nam nie dokucza

Mapa akustyczna stanowi opracowanie diagnozy klimatu akustycznego miasta dla stanu na 2011 r. Obowiązek jej sporządzenia nakłada na władze miast dyrektywa Unii Europejskiej oraz Ustawa Prawo ochrony środowiska. W myśl przepisów, aglomeracje miejskie w przedziale od 100 do 250 tysięcy mieszkańców zobowiązane były do opracowania takiej mapy do 30 czerwca 2012 roku oraz – na terenach, gdzie normy są przekroczone – do stworzenia programu ochrony środowiska przed hałasem. Program musi powstać  w ciągu roku od opracowania mapy.

W sierpniu 2010 r. prezydent Torunia Michał Zaleski powołał specjalny zespół dla stworzenia mapy. W jego skład weszli przedstawiciele Wydziału Środowiska i Zieleni, Gospodarki Komunalnej, Geodezji i Kartografii, Miejskiego Zarządu Dróg i Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. Szefem został dyrektor Wydziału Środowiska i Zieleni, Szczepan Burak. Zespół przygotował dokumentację przetargową i nadzorował prace nad mapą. Przetarg na wykonanie mapy ogłoszono pod koniec 2010 roku. Wygrała go firma SECTEC z Gdańska. Wykonanie mapy i programu kosztowało prawie 700 tys. zł.

– Zakres prac obejmował między innymi realizację ortofotomapy – Numerycznego Modelu Terenu oraz Trójwymiarowego Modelu Zabudowy. W szczególności wykonane zostały imisyjne mapy hałasu drogowego, przemysłowego, kolejowego, tramwajowego – wyjaśnia dyrektor Wydziału Środowiska i Zieleni UMT Szczepan Burak. – Ponadto sporządzona została mapa wrażliwości hałasowej obszarów, tzn. mapa dopuszczalnych poziomów hałasu dla terenów na obszarze miasta, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji z odniesieniem do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz innych dokumentów planistycznych. Opracowano także mapy przekroczeń poziomu dopuszczalnego (mapy terenów zagrożonych hałasem) dla tych źródeł. Podstawą do opracowania map przekroczeń poziomu dopuszczalnego były wspomniane mapy imisyjne oraz mapa wrażliwości.

Ze sporządzonej mapy wynika, że torunianie nie są narażeni na dokuczliwy hałas. Najbardziej odczuwalny jest w naszym mieście hałas drogowy, zaś kolejowy, tramwajowy czy przemysłowy to zjawiska marginalne.

Tereny zagrożone hałasem drogowym to przede wszystkim obszary położone w sąsiedztwie głównych ciągów komunikacyjnych:

• droga krajowa 91 (ulice: Grudziądzka, Przy Kaszowniku, Odrodzenia, Czerwona Droga, Jana Pawła II, Łódzka)
• droga krajowa 15 (ulice: Gniewkowska, Poznańska, al. Jana Pawła II, Czerwona Droga, Odrodzenia, Przy Kaszowniku, Traugutta, Lubicka, Sz.Lubicka, Olsztyńska)
• droga krajowa 80 (ulice: Sz.Bydgoska, Broniewskiego, Plac Hoffmana, Kraszewskiego, Czerwona Droga, Przy Kaszowniku, Traugutta, Lubicka, Sz.Lubicka)
• droga wojewódzka 553 ( Szosa Chełmińska).

Tereny, na których nieznacznie odczuwalny jest hałas kolejowy to głównie obszary przyległe do linii kolejowej nr 18 (Kutno-Piła) oraz linii kolejowej nr 27 (Lipno-Toruń Wschodni), w obrębie Czerniewic, Rudaka, Podgórza, Grębocina nad Strugą i Bielaw.

Na hałas tramwajowy narażone są przede wszystkim tereny położone wzdłuż torowisk w obrębie osiedla Bydgoskiego Przedmieścia. Należy zauważyć, że przekroczenia występują tylko w porze nocnej, głównie w rejonie zajezdni tramwajowej, ze względu na wyjazdy i powroty kursowe.

Hałas przemysłowy jest nieznacznie odczuwalny głównie na terenach położonych w sąsiedztwie największych zakładów przemysłowych, głównie w rejonie kompleksu przemysłowego w północno-wschodniej części miasta, wzdłuż ulicy M. Skłodowskiej-Curie, w obrębie osiedli Rubinkowo i Grębocin nad Strugą.

Z analiz statystycznych wynika, że ok. 14%  mieszkańców Torunia narażonych jest na hałas drogowy przekraczający ustalone wartości dopuszczalne poziomu hałasu w środowisku uśrednione dla pory całodobowej,  lecz niespełna 0,5 % mieszkańców – na przekroczenia większe niż 10 dB. To bardzo mało. Podobna tendencja utrzymuje się w odniesieniu do pory nocnej. Hałasem kolejowym i tramwajowym jest zagrożonych poniżej 1% mieszkańców miasta, a hałasem przemysłowym ok. 0,7 % mieszkańców Torunia.

Hałas drogowy – na przekroczenie norm narażonych jest (ogólnie) 28,1 tys. mieszkańców (14,1 %), nocą 23,6 mieszkańców (11,8 %) 
Hałas kolejowy – na przekroczenie norm narażonych jest (ogólnie) 350 mieszkańców (0,18 %), nocą 400 mieszkańców (0,2 %)
Hałas tramwajowy – wskaźnik długookresowy, uwzględniający wszystkie pory dnia, wieczoru i nocy nie jest przekroczony, nocą na przekroczenie norm narażonych jest 110 mieszkańców (0,06 %)
Hałas przemysłowy – na przekroczenie norm narażonych jest (ogólnie) 890 mieszkańców (0,4 %), nocą 1,3 tys. mieszkańców (0,7 %)

A jak sytuacja wygląda w innych miastach? Zarówno w mniejszym Koszalinie i większej Bydgoszczy na przykład jest głośniej niż w Toruniu. Z analiz wynika, że w liczącym 108 tys. mieszkańców Koszalinie ok. 19,7%  mieszkańców  narażonych jest na hałas przekraczający ustalone wartości dopuszczalne określone wskaźnikiem LDWN,  lecz niespełna 1,3 % na przekroczenia większe niż 10 dB. Podobna tendencja utrzymuje się w odniesieniu do pory nocy. Hałasem kolejowym jest zagrożonych poniżej 1% mieszkańców miasta. Natomiast hałasem przemysłowym jest narażonych w okresie nocnym 0,1 % mieszkańców, w dzień 0%.

W liczącej 384 tys. mieszkańców Bydgoszczy 46 %  mieszkańców  narażonych jest na hałas przekraczający ustalone wartości dopuszczalne określone wskaźnikiem LDWN,  lecz niespełna 2,8 % na przekroczenia większe niż 10 dB. Podobna tendencja utrzymuje się w odniesieniu do pory nocy. Hałasem kolejowym jest zagrożonych ok. 2 % mieszkańców miasta. Natomiast hałasem przemysłowym jest narażonych w okresie nocnym 0,0 % mieszkańców, w dzień 0,3%.

– W Toruniu jest dobrze, ale trzeba się postarać, by było jeszcze lepiej i ciszej. Kolejnym krokiem w tych działaniach jest wykonanie Programu ochrony środowiska przed hałasem. Mapa akustyczna stanowi do tego podstawę. Prace nad opracowaniem programu rozpoczęły się 30 czerwca 2012 roku. Określone w nim zostaną podstawowe kierunki i zadania niezbędne do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku – dodaje dyrektor Burak. – Realizacja programu ochrony środowiska przed hałasem pozwoli na obniżenie poziomu hałasu w środowisku i przyczyni się do poprawy klimatu akustycznego miasta Torunia oraz wyeliminuje zagrożenie, jakim jest oddziaływanie ponadnormatywnego hałasu na mieszkańców miasta.

Mapa akustyczna miasta Torunia udostępniona jest na miejskiej stronie internetowej pod adresem http://mapaakustyczna.um.torun.pl