Mateusz Siedlecki 
ZDJĘCIA:
Narzędzie kreacji
Oświetlenie wnętrz komercyjnych, takich jak restauracje, bary i kawiarnie jest jedną z najważniejszych kwestii aranżacyjnych. Oświetlenie to nie tylko niezbędny element funkcjonalny, ale także potężne narzędzie do kreowania sprzyjającej atmosfery, która wpływa na postrzeganie przestrzeni przez gości.
Można powiedzieć, że światłem „malujemy”, tworząc niepowtarzalny klimat wnętrza – mówi Dominik Górski, właściciel pracowni Gorscy Architekci. Przy jego pomocy możemy podkreślić jakiś element czy część pomieszczenia lub też sprawić, że będzie on zupełnie niewidoczny. Do dyspozycji mamy zarówno światło naturalne, wpadające przez okna i świetliki, jak i sztuczne – w postaci szerokiej gamy lamp o zróżnicowanym kształcie, świecących w różnych odcieniach bieli lub w kolorach. Na etapie projektowania do sprawdzenia efektów wykorzystywane są wizualizacje, animacje oraz modele 3D precyzyjnie i wiernie obliczające niezbędne natężenie oświetlenia.
Różne oblicza światła
Jednym z podstawowych zabiegów architektonicznych, wykorzystywanych przy projektowaniu oświetlenia wnętrz komercyjnych, jest strefowanie przestrzeni. Różne obszary restauracji służą bowiem innym celom i przez to wymagają innego rodzaju oświetlenia. Strefa przy wejściu powinna być wyróżniona poprzez zastosowanie jasnego oświetlenia, którego zadaniem jest przyciągnięcie uwagi i zapraszanie gości do środka. Stoliki, przy których siedzą goście, wymagają natomiast oświetlenia tworzącego intymną i przytulną atmosferę, ale jednocześnie pozwalającego wyraźnie zobaczyć, co znajduje się na talerzu. Jeżeli natomiast chodzi o bar, może on wymagać jaśniejszego światła, które ułatwia pracownikom obsługę klientów i wykonywanie pozostałych obowiązków.
Projektując oświetlenie należy zwrócić uwagę na zachowanie odpowiedniego balansu – oświetlenie bezpośrednie koncentruje światło na określonym obszarze, co jest idealne nad stołami czy barem – mówi Magdalena Kluba, Lider Zespołu, w Dziale Projektów Wnętrz w Iliard Architecture & Interior Design. Natomiast oświetlenie pośrednie, które odbija się od ścian, sufitów lub innych powierzchni, tworzy miękkie, rozproszone światło, mogące zmniejszyć kontrast i cienie, dodając przestrzeni głębi i miękkości. Odpowiednie połączenie obu typów oświetlenia może w znaczący sposób podnieść estetykę i funkcjonalność wnętrza, a także wpływać na emocje i nastrój gości – ciepłe światło sprzyja relaksowi i sprawia, że ludzie chętniej spędzają czas w lokalu, natomiast zimne, choć rzadziej stosowane, może być użyteczne w niektórych przestrzeniach baru, nadając im nowoczesny i energetyczny wygląd.
Istotną kwestią jest również możliwość dostosowania intensywności oświetlenia w zależności od pory dnia lub rodzaju wydarzenia np. romantycznej kolacji czy spotkania biznesowego. Zastosowanie odpowiednich systemów oświetleniowych z możliwością regulacji pozwala na natychmiastową zmianę atmosfery i adaptację wnętrz do aktualnych potrzeb gości.
Oświetlenie = smak
Oświetlenie w gastronomii pełni kluczową rolę nie tylko w kreowaniu atmosfery, ale również w sposobie, w jaki klienci postrzegają serwowane potrawy i napoje. Barwa światła może bowiem diametralnie zmienić wygląd jedzenia i picia, wpływając na apetyt i percepcję smaku gości.
Wykorzystanie odpowiedniego oświetlenia do prezentacji jedzenia i napojów jest nie tylko sposobem na poprawę ich wizualnego odbioru, ale również na wpłynięcie na ogólne doświadczenie klientów, co w gastronomii ma niebagatelne znaczenie – mówi Magdalena Kluba. Mięso, by wyglądało apetycznie, powinno być eksponowane pod oświetleniem, które podkreśla jego świeżość i kolor. Barwa światła jest tutaj kluczowa, ponieważ akcentuje czerwone i różowe odcienie mięsa, sprawiając, że wygląda ono bardziej soczyste i kuszące. Jest to szczególnie ważne w restauracjach specjalizujących się w stekach lub barbecue, gdzie wizualna prezentacja mięsa ma bezpośredni wpływ na oczekiwania gości. Niewłaściwie dobrana barwa światła może natomiast negatywnie wpłynąć na ich kulinarne doświadczenia i pomniejszyć wrażenie, na które pracował cały zespół szefa kuchni.
Światło ma również istotny wpływ na postrzeganie napojów. W przypadku alkoholi, odpowiednie oświetlenie może nie tylko podkreślić ich barwę i klarowność, ale również stworzyć odpowiedni nastrój do ich degustacji. Na przykład, chłodne światło może być idealne do prezentacji białych win, wódek czy ginów, ponieważ podkreśla ich czystość i świeżość. Z drugiej strony, ciepłe oświetlenie doskonale sprawdzi się przy czerwonych winach, whisky czy koniakach, uwydatniając głębię ich złocistych i bursztynowych odcieni.
Design w świetle reflektorów
Aranżując wnętrze lokalu gastronomicznego nie można pominąć kwestii wykorzystania oświetlenia dekoracyjnego. Mogą to być np. lampy stołowe, girlandy świetlne czy nietypowe żyrandole, dodające wnętrzom charakteru i osobowości. Takie akcenty są nie tylko źródłem światła, ale również elementem dekoracyjnym, który przyciąga wzrok i może stać się rozpoznawalnym symbolem danego lokalu.
Oświetlenie dekoracyjne lokalu gastronomicznego zazwyczaj stanowi uzupełnienie koncepcji architektów lub zamysłu inwestorów – mówi Daniel Ochońko, prezes zarządu Trust Us, spółki specjalizującej się w wyposażaniu wnętrz obiektów komercyjnych. Co ciekawe, w branży meblarskiej często wykorzystywane jest oświetlenie typu LED, które samo w sobie nie jest przecież designerskie, jednak jego umiejętne wykorzystanie znakomicie uwypukla zalety projektów aranżacyjnych. Jako uzupełnienie wystroju, nadaje meblom unikalności, pozwala uwydatnić charakter lokalu i jego kuchni oraz podkreślić klimat charakterystyczny dla konkretnego regionu lub kraju.
Aspekty praktyczne
System oświetleniowy lokalu gastronomicznego, poza wspomnianymi powyżej funkcjami estetycznymi, powinien również spełniać szereg funkcji praktycznych. Zapewnienie odpowiedniej ilości światła w miejscach, gdzie jest ono szczególnie potrzebne (np. w kuchni), znacząco poprawi komfort pracy, a przez to przełoży się również na funkcjonowanie całego lokalu.
Aranżując oświetlenie lokalu gastronomicznego nie możemy skupić się wyłącznie na designie – mówi Dominik Górski. Należy również pamiętać o podstawach przy projektowaniu przestrzeni publicznych, co w tym wypadku oznacza zapewnienie odpowiedniego i równomiernego natężenia światła, zgodnego z obowiązującymi przepisami, jak też oświetlenia awaryjnego, jeżeli jest ono prawnie wymagane. Gdy więc mówimy o projektowaniu oświetlenia wnętrz w branży HoReCa, powinniśmy kierować się funkcjonalnością, która jest nadrzędna w kuchni czy na zapleczu, oraz estetyką i kreowaniem sprzyjającego nastroju w przestrzeniach przeznaczonych dla gości.
