Dieta bezglutenowa – nie taka zdrowa, jak nam się wydaje?

Czym jest ten gluten i do czego jest on nam potrzebny? 

Gluten jest białkiem roślinnym występującym w takich gatunkach zbóż, jak pszenica, żyto, jęczmień, owies czy orkisz. To właśnie on sprawia, że pieczywo ma tę charakterystyczną gąbczastą strukturę. Większość ludzi toleruje gluten i może go spożywać bez obawy o własne zdrowie. Mało tego! Produkty zbożowe są bogate w węglowodany i błonnik – składniki bardzo potrzebne naszemu organizmowi do prawidłowego funkcjonowania. Przede wszystkim dostarczają nam energii i wspomagają układ trawienny. Wyroby zbożowe obfitują również w witaminy E, B czy PP. Jednym słowem, są niezbędnym elementem codziennej diety. W produktach glutenowych, oprócz samego glutenu, znajdziemy również inne składniki, które będą miały pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Przykładowo, pieczywo pełnoziarniste będzie bogate w substancje obniżające poziom cholesterolu i trójglicerydów [1] . 

Produkty bezglutenowe wcale nie są zdrowsze od ich glutenowych odpowiedników 

Produkty bezglutenowe są często mocno przetworzone. Mogą być pełne substancji zagęszczających, cukru i tłuszczów utwardzonych. Co więcej, wartość odżywcza produktów bezglutenowych jest dużo niższa w porównaniu z produktami zawierającymi to białko. Przechodząc na dietę bezglutenową bez potrzeby, możemy więc narazić się na poważne niedobory pokarmowe. 

Dieta bezglutenowa wcale nie odchudza

Będąc na diecie bezglutenowej, początkowo faktycznie możemy stracić parę kilogramów. Stanie się tak dlatego, że eliminując gluten, automatycznie wyeliminujemy też węglowodany, które jak wiadomo, dostarczają najwięcej kalorii. Utrata wagi nie będzie miała tutaj jednak żadnego związku z samym glutenem. Warto dodać, że produkty bezglutenowe są często ubogie w błonnik [2] – składnik, który akurat bardzo wspomaga odchudzanie. Mało tego! Udowodniono, że osoby, które wyłączyły ze swojej diety gluten są bardziej narażone na otyłość brzuszną i insulinooporność [3]. Dieta bezglutenowa może mieć również szereg innych niekorzystnych następstw. Wiąże się m.in. ze zwiększonym spożyciem metali ciężkich – rtęci i arsenu (m.in. przez częste spożywanie ryżu, który stawowi podstawę diety bezglutenowej) [4]. 

Dieta bezglutenowa – dobra tylko dla osób z celiakią i nadwrażliwością na gluten 

Przy czym, gdy chodzi o celiakię, gluten trzeba wyłączyć z diety na stałe. Celiakia jest jedną z najpoważniejszych nietolerancji pokarmowych. Nietolerowanym składnikiem jest tutaj oczywiście wspomniany gluten. Choroba ta ma podłoże genetyczne oraz immunologiczne. Na czym polega?

Wskutek nieprawidłowej reakcji organizmu na białko zawarte w zbożach, jelito cienkie osoby chorej zaczyna tracić kosmki jelitowe – struktury odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych ze spożywanego pokarmu. Efekt? W jelicie cienkim trwa nieustanny stan zapalny, a organizm jest stale niedożywiony. Choremu zaczynają też doskwierać różne dolegliwości: ma bóle brzucha, wzdęcia, gazy, biegunki oraz bóle głowy. Jedynym sposobem, aby się ich pozbyć jest dieta bezglutenowa. Absolutnie nie należy jej jednak rozpoczynać bez wcześniejszej diagnozy. 

Warto dodać, że na celiakię cierpi w Polsce aż 400 000 osób, niestety większość chorych nie ma pojęcia, że nie toleruje glutenu, ponieważ choroba bardzo często ukrywa swoją obecność, nie dając żadnych widocznych objawów. 

Boisz się, że nie tolerujesz glutenu? Zbadaj się!

Idź do gastrologa i zrób test genetyczny, który stwierdzi, czy masz geny odpowiedzialne za wystąpienie celiakii (HLA-DQ2,2 i/lub HLA-DQ2,5  i/lub HLA-DQ8). Wynik badania podpowie Ci, czy dieta bezglutenowa jest dla Ciebie odpowiednia. Nie wykonując badań,  teoretycznie też możesz odstawić gluten. Nie istnieją jednak żadne naukowe dowody, które jednoznacznie potwierdziłyby, że dieta bezglutenowa w przypadku ludzi zdrowych ma jakikolwiek sens. Znacznie bardziej prawdopodobne jest, że taka dieta po prostu Ci za szkodzi. Dlatego, jeśli nie masz zdiagnozowanej celiakii, zastanów się, czy aby na pewno chcesz po nią sięgać. 

Źródła: