DDW podsumowuje rok 2024 i przewiduje najważniejsze kierunki rozwoju branży wodorowej w 2025
- 2024 rok był pod wieloma względami ważny dla rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce.
- Eksperci Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa przygotowali syntetyczne podsumowanie najważniejszych zjawisk w branży wodorowej w Polsce oraz przedstawili prognozy dotyczące trzech kluczowych kierunków rozwoju sektora w 2025 roku.
PODSUMOWANIE 2024 ROKU
Pierwsze realne projekty komercyjne
Rok 2024 okazał się przełomowy ze względu na uruchomienie pierwszych komercyjnych projektów wykorzystujących zielony wodór. W Gaju Oławskim, niedaleko Wrocławia, firma Promet-Plast stworzyła zaawansowany ekosystem produkcji i zarządzania zieloną energią. W jego skład wchodzą farmy wiatrowe, elektrownie agrofotowoltaiczne, bateryjne magazyny energii oraz pierwszy w Polsce duży elektrolizer PEM do produkcji wodoru. Dzięki tej innowacyjnej infrastrukturze przedsiębiorstwo nie tylko zaspokaja swoje potrzeby energetyczne, ale również generuje znaczące nadwyżki, które mogą zostać wykorzystane w nowych projektach.
Obecnie Promet-Plast produkuje do dwóch ton zielonego wodoru dziennie, co pozwala zasilać m.in. autobusy miejskie w Wałbrzychu. Elektrolizer o mocy 5 MW funkcjonuje w pełnej integracji z lokalnymi odnawialnymi źródłami energii. Dodatkowo firma przygotowuje stację tankowania wodoru wyposażoną w dystrybutory o różnych poziomach ciśnienia, co otwiera drogę do szerszego zastosowania ekologicznego paliwa w transporcie.
Ambitne plany firmy obejmują budowę grawitacyjnego magazynu energii o pojemności ponad 100 MWh, co umożliwi jeszcze bardziej efektywne zarządzanie energią odnawialną w regionie. W otoczeniu tej nowoczesnej infrastruktury powstaje centrum biznesowe, które na powierzchni 120 tys. m² zgromadzi hale produkcyjne, biura i laboratoria dedykowane firmom z sektora clean-tech. Wszystkie obiekty będą zasilane wyłącznie zieloną energią, co dodatkowo podkreśla ekologiczny charakter inwestycji.
Projekt w Gaju Oławskim to nie tylko pierwsze w Polsce w pełni komercyjne zastosowanie wodoru jako magazynu energii, ale także cenne źródło danych i doświadczeń, które umożliwią optymalizację przyszłych inwestycji związanych z transformacją energetyczną i wykorzystaniem wodoru produkowanego za pomocą odnawialnych źródeł energii.
Myślenie systemowe: wodór mocniej osadzony w strategii
Rok 2024 to okres intensywnych prac nad integracją sektora wodorowego z innymi elementami energetyki, w tym odnawialnymi źródłami energii (OZE), biomasą oraz lokalnymi sieciami energetycznymi. Dzięki opracowaniu koncepcji zintegrowanych hubów energetycznych (tzw. „Bio-H2-OZE”) możliwe stało się projektowanie systemów, które nie tylko stabilizują lokalne sieci, ale także odpowiadają na rosnące zapotrzebowanie przemysłu na stabilne, zielone dostawy energii. Pozwolą na efektywne magazynowanie energii oraz jej elastyczne dostarczanie w odpowiednim wolumenie, co wspiera zarówno rozwój przemysłu, jak i społeczności lokalnych. Innowacyjne podejście zwiększa efektywność energetyczną, redukuje ryzyko operacyjne oraz obniża koszty dostarczania energii.
Kluczowym elementem tych działań jest osadzenie technologii wodorowych w szerszym kontekście narodowych i lokalnych strategii energetycznych. Polska, dysponując znaczącym potencjałem w zakresie farm wiatrowych, fotowoltaicznych oraz naturalnych magazynów energii (np. kawern solnych, które mogą pomieścić do 2700 TWh wodoru), ma szansę stać się europejskim liderem integracji sektora energetycznego z technologiami wodorowymi.
Wzrost znaczenia Dolnego Śląska na wodorowej mapie Polski
Jednym z najjaśniejszych punktów na polskiej mapie sektora wodorowego jest Dolny Śląsk, który dysponuje ogromnym potencjałem do rozwoju kluczowych elementów gospodarki opartej na wodorze jako nośniku i źródle energii. Region ten wyróżnia się rozwiniętym zapleczem naukowym, biznesowym i technicznym oraz dogodnym położeniem geograficznym, sprzyjającym współpracy z partnerami z Niemiec, Skandynawii i Czech.
Przykładem takiego partnerstwa jest projekt Baltic Sea Hydrogen Valley, wyróżniony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. W inicjatywie tej czynny udział bierze Stowarzyszenie Dolnośląska Dolina Wodorowa. Celem projektu jest stworzenie transgranicznej Doliny Wodorowej między Finlandią a Estonią, z jednoczesnym zintegrowaniem jej z lokalnymi dolinami w innych krajach otaczających Morze Bałtyckie.
Projekt zakłada rozwój międzynarodowych rynków wodorowych, zoptymalizowanych pod względem technicznym i ekonomicznym, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju. Co istotne, jest to jedyny projekt tzw. dużej doliny wodorowej realizowany w Polsce. Dzięki niemu nasz kraj zostanie włączony do planowanej infrastruktury wodorowej, która połączy Europę Zachodnią, Środkową i Skandynawię, umożliwiając jednocześnie prezentację polskich innowacji oraz potrzeb związanych z wodorem.
Przykład Baltic Sea Hydrogen Valley pokazuje, że to właśnie na Dolnym Śląsku udaje się z powodzeniem budować kompleksowy ekosystem współpracy. Obejmuje on przemysł, środowisko akademickie, instytuty badawcze oraz aktywne zaangażowanie w realizację dużych, międzynarodowych projektów. Wspólne działania wyznaczają nową ścieżkę rozwoju gospodarczego, czyniąc Dolny Śląsk kluczowym regionem na wodorowej mapie Polski.
PROGNOZY NA 2025 ROK
Prognoza 1: Pęknie „zielonowodorowa bańka”
Eksperci Dolnośląskiej Doliny Wodorowej przewidują, że rok 2025 stanie się okresem surowej weryfikacji wielu inicjatyw w branży wodorowej. Na rynku pozostaną jedynie te projekty, które będą oparte na solidnych fundamentach biznesowych i realnym potencjale komercyjnym.
Taka naturalna selekcja przyczyni się do dojrzewania sektora, umożliwiając skoncentrowanie uwagi na przedsięwzięciach, które dostarczają rzeczywistą wartość rynkową. W tym procesie kluczowe znaczenie będzie miała zdolność podmiotów do szybkiego reagowania na zmieniające się warunki oraz realne potrzeby odbiorców. Umiejętność elastycznego dostosowywania oferty do wymagań dynamicznego rynku stanie się jednym z podstawowych warunków sukcesu.
Prognoza 2: Przewidywany wzrost inwestycji w lokalne systemy energetyczne
Prawdopodobnie większy nacisk w 2025 roku zostanie położony na realizację koncepcji zintegrowanych hubów energetycznych. Tego rodzaju systemy umożliwią lokalną produkcję, magazynowanie i efektywne bilansowanie energii, co może znacząco przyczynić się do stabilizacji lokalnych sieci energetycznych oraz zapewnienia elastyczności w dostawach. Będzie to szczególnie istotne w kontekście rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym.
Zdecentralizowane rozwiązania, bazujące na synergii wodoru, biomasy i odnawialnych źródeł energii (Bio-H2-OZE), mają potencjał, by stać się priorytetem w budowie bardziej zrównoważonych modeli energetycznych. Ich rozwój jest możliwy nie tylko na poziomie krajowym, ale również w samorządach i przedsiębiorstwach. Przykładem efektywnego zastosowania tej koncepcji jest instalacja Promet-Plast, która stanowi wzorcowy model dla przyszłych inwestycji.
Inwestycje w lokalne systemy energetyczne będą napędzać współpracę między przemysłem, samorządami i instytucjami naukowymi. Tego rodzaju wspólne projekty mają szansę przyczynić się do rozwoju nowych, innowacyjnych modeli energetycznych, które zwiększą niezależność energetyczną, poprawią efektywność energetyczną oraz przyczynią się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
Prognoza 3: Rozpoczęcie procesu budowania profesjonalnych kadr dla rynku wodoru
Rok 2025 zapowiada się jako przełomowy nie tylko pod względem wdrażania technologii wodorowych, ale również w kontekście rozwoju kapitału ludzkiego. Wdrażanie technologii opartych na wodorze wymaga specjalistycznych umiejętności i głębokiego zrozumienia tej nowej gałęzi energetyki. W najbliższych latach to właśnie odpowiednie kwalifikacje i kompetencje zawodowe będą kluczowym czynnikiem decydującym o powodzeniu projektów wodorowych.
Uczelnie wyższe coraz chętniej angażują się we współpracę z partnerami merytorycznymi, tworząc programy nauczania dopasowane do potrzeb transformującego się rynku energetycznego. Przykładem takich działań jest uruchomienie w roku akademickim 2024/2025 studiów podyplomowych „Transformacja energetyczno-klimatyczna. Prawo odnawialnych źródeł energii” przez Uniwersytet Wrocławski. W 2025 roku na Dolnym Śląsku rozpocznie się również kompleksowy program szkoleniowy, którego celem jest podniesienie kwalifikacji ponad 1500 osób. Projekt ten obejmuje ponad 90 szkoleń, podzielonych na cztery główne bloki tematyczne, skierowane do nauczycieli, pracowników NGO i samorządów oraz biznesu.
Eksperci Dolnośląskiej Doliny Wodorowej podkreślają, że w obliczu zmieniających się technologii oraz coraz większych wymagań regulacyjnych i biznesowych, inwestycje w kapitał ludzki stają się fundamentem sukcesu transformacji energetycznej w Polsce.
Jak powstało zestawienie?
Zestawienie zostało opracowane na podstawie eksperckiej oceny zespołu Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa (DDW). Eksperci DDW łączą zaawansowaną wiedzę techniczną i strategiczną z wieloletnim doświadczeniem w branży wodorowej oraz transformacji energetycznej. Ich analiza opiera się na dogłębnym zrozumieniu aktualnych trendów, wyzwań i perspektyw rozwoju sektora wodorowego w Polsce i na świecie.
Opinie ekspertów DDW
Poniżej prezentujemy krótkie wypowiedzi eksperckie, które uzupełniają powyższe podsumowanie i prognozy.
Sławomir Sobkiewicz – prezes zarządu Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa
„Niezwykle interesującym kierunkiem rozwoju gospodarki wodorowej jest rozwój żeglugi śródlądowej napędzanej wodorem. To jedna z najważniejszych ścieżek, którą Polska może podążać w kierunku dekarbonizacji transportu i realizacji ambitnych celów Europejskiego Zielonego Ładu.
Polska, dysponując bogatą siecią rzek i kanałów – takich jak Kanał Gliwicki, Odra czy Wisła – ma wyjątkowe możliwości do wykorzystania wodoru jako paliwa przyszłości. Współpraca z uczelniami technicznymi, takimi jak Politechnika Opolska i Politechnika Wrocławska, oraz z okrętowymi biurami konstrukcyjnymi stwarza solidne podstawy do rozwoju sektora stoczniowego i budowy jednostek pływających z napędem wodorowym. To nie tylko szansa na stworzenie polskiego know-how w zakresie statków wodorowych, które mogą być konkurencyjne na rynkach międzynarodowych, ale także impuls do rozwoju infrastruktury dla wodoru w Polsce.
Wykorzystajmy maksymalnie potencjał dróg wodnych naszego kraju. Projekt uruchomienia Odrzańskiej Drogi Wodnej jako strategicznego korytarza logistycznego, który może obsługiwać transport amoniaku, CO₂ i innych towarów, stanowi realną szansę dla Polski, by stać się liderem zeroemisyjnego transportu wodnego w Europie.”
Szymon Płoński – Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa
„Jako Dolnośląska Dolina Wodorowa koncentrujemy się na całym łańcuchu wartości wodorowych – od importu i logistyki amoniaku, przez magazynowanie energii, aż po rozwój zeroemisyjnego transportu i produkcję metanolu. Polska posiada również ogromny potencjał w zakresie poszukiwania naturalnego wodoru oraz wdrażania innowacyjnych metod jego produkcji, takich jak wykorzystanie energii atomowej.
Dolina Wodorowa odgrywa kluczową rolę jako partner Specjalnych Stref Ekonomicznych i przemysłu. Wspieramy przedsiębiorstwa w opracowywaniu ścieżek i modeli dekarbonizacji, umożliwiających ich transformację w kierunku bardziej zrównoważonej działalności. Dzięki współpracy z partnerami z Niemiec i Czech oraz organizacji wydarzeń, takich jak konferencje i warsztaty, tworzymy przestrzeń sprzyjającą wymianie doświadczeń i wspólnym innowacjom.
Wszystkie nasze działania można podsumować jednym hasłem: ’Wodór łączy’. Działamy na styku przemysłu, nauki i administracji, budując sieć współpracy, która realnie wspiera transformację energetyczną w Polsce oraz poza jej granicami.”
Dr inż. Andrzej Węgrzyn – Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa
„Sprzężenie wodoru, biomasy i odnawialnych źródeł energii to nie tylko praktyczne podejście do integracji nowoczesnych technologii z lokalnymi zasobami, ale także kluczowy element realizacji ambitnych celów Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu 2030.
Takie rozwiązania wzmacniają pozycję Polski jako lidera zielonej transformacji w Europie. Równocześnie wspierają stabilność dostaw energii, rozwój lokalnych społeczności oraz redukcję kosztów i ryzyka operacyjnego. To strategiczny kierunek, który stanowi fundament naszej wizji i działań na najbliższe lata.”
Radosław Żydok – Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Dolnośląska Dolina Wodorowa
„Rynek wodorowy wchodzi obecnie w fazę urealnienia, która zweryfikuje projekty pozbawione solidnych podstaw biznesowych i technologicznych. Niektóre koncepcje były zbyt optymistyczne, co doprowadziło do powstania tzw. 'zielonowodorowej bańki’. Kluczowe staje się teraz nie tylko teoretyczne podejście do technologii, ale przede wszystkim praktyczne doświadczenie, poparte realizacją konkretnych projektów.
Jako Dolnośląska Dolina Wodorowa koncentrujemy się na rzeczywistych wdrożeniach i współpracujemy z firmami, które realnie działają w sektorze wodorowym. Nasze podejście wymaga myślenia biznesowego i skrupulatnej analizy potencjału poszczególnych zastosowań. Tylko takie działania pozwolą na efektywne wykorzystanie technologii wodorowych tam, gdzie przynoszą one rzeczywiste korzyści – zarówno gospodarcze, jak i środowiskowe.
Czas, w którym 'moda na wodór’ przysłaniała realne wyzwania i ograniczenia, dobiega końca. Przyszłość należy do projektów, które umiejętnie łączą doświadczenie, innowacyjność i pragmatyzm.”
Stowarzyszenie Dolnośląska Dolina Wodorowa to jeden z najaktywniejszych podmiotów na krajowym rynku wodoru – na jej terenie funkcjonuje największa obecnie instalacja zielonego wodoru w firmie Promet-Plast, która jest członkiem DDW. Organizacja jest dobrowolnym i samorządnym stowarzyszeniem podmiotów zainteresowanych wspieraniem rozwoju gospodarki wodorowej rozumianej jako łańcuch wartości związany z wytwarzaniem, przesyłem, magazynowaniem i zastosowaniem wodoru w głównych działach gospodarki – transporcie, energetyce, ciepłownictwie, a przede wszystkim w przemyśle. Obszarem działania stowarzyszenia jest cała Polska, ze szczególnym naciskiem na województwa: dolnośląskie, opolskie i lubuskie oraz dorzecze rzeki Odry