Mateusz Siedlecki 
ZDJĘCIA:
Iliard: https://1drv.ms/f/s!Ak6vnk2kpo84jbwaAXICdHxaEQejYA?e=8u03gp
Design Anatomy: https://1drv.ms/f/s!Ak6vnk2kpo84jbwbgCVJ7NMzarwfPA?e=LLPLay autor zdjęć Tom Kurek
Miniony rok był dla całej branży okresem dynamicznych zmian i nowych wyzwań. Wpływ światowych trendów, jak i zindywidualizowanych potrzeb lokalnych inwestorów, zrewidował dotychczasowe podejście architektów do procesu projektowania, który musiał uwzględniać nowe wymagania – zarówno estetyczne, jak i funkcjonalne czy ekologiczne.
Trendy
Rok 2024 był dla architektów czasem intensywnych poszukiwań innowacyjnych rozwiązań, które byłyby w stanie odpowiedzieć na wyzwania współczesnego świata oraz zmieniające się potrzeby społeczne. Dlatego też w ostatnim czasie procesy projektowe, poza tworzeniem i kształtowaniem przestrzeni, musiały dużo mocniej niż dotychczas uwzględniać kwestie związane z psychologią i socjologią architektury.
W architekturze i aranżacji wnętrz moda i trendy stylistyczne ustępują pola holistycznemu spojrzeniu na człowieka i otaczający go świat – mówi Anna Branicka, Leading Architect w Design Anatomy. W poszukiwaniu rozwiązań wspierających dobrostan użytkowników przestrzeni coraz częściej wychodziliśmy poza ramy estetyki i funkcjonalności. Wymagało to od nas poszukiwań wielofunkcyjnych rozwiązań, stosowania nowych technologii czy inteligentnych systemów optymalizujących koszty, co m.in. wpływa na zrównoważony charakter projektów. W 2024 r. rozwijaliśmy projektowanie inkluzywne, z poszanowaniem neuroróżnorodności, wspierając zdrowie psychiczne, dobrostan i różnorodne sposoby odbierania świata, a robiliśmy to z uwzględnieniem szerokiego spektrum obszarów. Zadbaliśmy zarówno o materiały, stosowane kolory, jak i akustykę pomieszczeń.
Naturalną konsekwencją postawienia potrzeb człowieka w centrum procesu projektowego, stała się dalsza popularyzacja trendu wykorzystującego naturę – zarówno w zakresie stosowania rozwiązań, korzystnie wpływających na samopoczucie użytkowników, jak i doboru materiałów, dzięki którym projektowane obiekty będą realizować politykę zrównoważonego rozwoju.
Przekonaliśmy się, jak silna jest pierwotna potrzeba kontaktu z naturą – mówi Anna Branicka. Dlatego wciąż jest najchętniej wybieranym kierunkiem designu jest projektowanie biofiliczne. Polega ono m.in. na zapewnieniu naturalnej zieleni w pomieszczeniach, dostępu do światła dziennego czy płynnego przejścia między wnętrzem i otoczeniem budynku. Ekologia i zrównoważony rozwój wciąż należą do kluczowych aspektów projektowania wnętrz. Odpowiadając na rosnącą świadomość ekologiczną społeczeństwa, producenci coraz częściej stawiają na maksymalne wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu – przetworzone plastikowe butelki są wykorzystywane do produkcji tapicerek, dywanów czy paneli akustycznych. Wykorzystuje się również organiczne, biodegradowalne tkaniny z włókien lnu czy konopi, które są ponadto bezpieczne dla zdrowia.
Obiekty komercyjne
Zmienność potrzeb użytkowników budynków odnosi się zarówno do nieruchomości mieszkalnych, jak i komercyjnych. W przypadku tych drugich owocuje to wyraźnym zwrotem w stronę wielofunkcyjności projektowanych przestrzeni, które również w tym segmencie na pierwszym miejscu miały koncentrować się wokół człowieka, wychodząc naprzeciw jego potrzebom, a także kłaść nacisk na aspekt socjologiczny, sprzyjając integracji.
W projektowaniu hoteli dominowała tendencja maksymalizacji doświadczeń gości – mówi Magdalena Kluba, lider zespołu w Dziale Projektowania Wnętrz w Iliard Architecture & Interior Design. Personalizacja przestrzeni wspólnych stała się kluczowym elementem, z większym naciskiem na tworzenie miejsc, które nie tylko odpowiadają potrzebom funkcjonalnym, ale także oferują wyjątkowe wrażenia wizualne i emocjonalne. Inwestorzy hotelowi z segmentu średniej i wyższej półki stawiali na dobrze zaprojektowane i przemyślane przestrzenie wspólne – od nowoczesnych lobby, które pełniły funkcje społeczno-biznesowe, po strefy coworkingowe. Projektanci w większym stopniu inspirowali się lokalnym kontekstem, wprowadzając elementy regionalne do wnętrz i elewacji, co pozwalało gościom nawiązać głębszy kontakt z miejscem, w którym przebywają. Jednocześnie obserwowaliśmy wzrost zainteresowania zrównoważonym budownictwem, co wpłynęło na wybór materiałów, efektywność energetyczną budynków oraz zielone certyfikaty, takie jak LEED czy BREEAM.
Podobną sytuację można było zaobserwować w sektorze PRS oraz w segmencie akademików, gdzie również główny nacisk położono na aspekt socjologiczny:
W tych segmentach rynku uwidocznił się wyraźny zwrot w stronę tworzenia przestrzeni sprzyjających integracji społecznej – mówi Magdalena Kluba. Projekty z 2024 roku skupiały się na modelu community living, gdzie wspólne kuchnie, strefy relaksu i przestrzenie coworkingowe odgrywały kluczową rolę. Architekci kładli nacisk na wielofunkcyjność przestrzeni – akademiki miały być zarówno miejscem do nauki, pracy, jak i odpoczynku. Coraz większą uwagę zwracano na zrównoważony rozwój i elastyczność projektów, aby budynki mogły być dostosowane do przyszłych potrzeb, np. zmiany przeznaczenia na mieszkania PRS.
AI w projektowaniu
W minionym roku zaobserwowano również bardzo dynamiczny wzrost popularności narzędzi AI, które zrewolucjonizowały pracę architektów i urbanistów. Wiele wskazuje więc na to, że w niedalekiej przyszłości mogą być wykorzystywane na niemal każdym etapie procesu projektowego – począwszy od analizy danych, przez generowanie wstępnej koncepcji, aż po optymalizację końcowego projektu, co znacznie przyspiesza cały proces.
AI analizuje dane wejściowe, takie jak wymagania projektowe, preferencje klienta czy uwarunkowania lokalizacyjne, umożliwiając szybkie tworzenie wstępnych projektów i aranżacji przestrzennych – mówi Bartosz Młynarski, kierownik projektu z Działu Badań i Rozwoju w Iliard Architecture & Interior Design. Narzędzia oparte na AI automatyzują proces generowania realistycznych wizualizacji, dopasowując oświetlenie, materiały oraz inne elementy, co skraca czas pracy nad projektem i umożliwia szybkie prezentowanie klientom różnych propozycji. Ponadto, dzięki analizie dużych zbiorów danych, AI wspiera optymalizację projektów pod kątem efektywności energetycznej, wykorzystania przestrzeni czy kosztów budowy, co prowadzi do bardziej zrównoważonych i ekonomicznych rozwiązań. Integracja AI w tych obszarach przyczynia się do zwiększenia efektywności, innowacyjności oraz jakości projektów architektonicznych, umożliwiając zespołom skupienie się na kluczowych aspektach twórczych i strategicznych.
Oprócz wsparcia samych procesów projektowych, sztuczna inteligencja stopniowo zaczyna być wykorzystywana do automatyzacji rutynowych i powtarzalnych zadań biurowych – zarządzania korespondencją e-mail, umawiania spotkań, organizacji dokumentacji czy zarządzania wewnętrznymi procedurami, co pozwala zespołom projektowym na zaoszczędzenie czasu i skupienie się na bardziej kreatywnych i strategicznych aspektach pracy.
Perspektywy
Wiele wskazuje więc na to, że rok 2025 z jednej strony będzie naturalną kontynuacją i ewolucją obecnie panujących trendów, z drugiej jednak – będzie wyraźnym zwrotem w stronę szerszego wykorzystywania najnowszych technologii, które w najbliższej przyszłości są w stanie zrewolucjonizować branżę. Dzięki temu architekci będą mogli jeszcze skuteczniej odpowiadać na wciąż zmieniające się potrzeby społeczne.
Rok 2025 zapowiada się jako kolejny etap rozwoju zrównoważonego projektowania i technologii wspierających użytkownika – mówi Anna Branicka. Oczekujemy dalszej popularyzacji technologii regeneracyjnych, które nie tylko minimalizują wpływ na środowisko, ale aktywnie je wspierają, na przykład poprzez materiały oczyszczające powietrze czy magazynujące energię. Projektowanie wnętrz nabierze bardziej personalnego charakteru. Z pewnością nie zabraknie również rozwiązań wspierających zdrowie cyfrowe, w tym stref do świadomego odcięcia się od technologii, sprzyjających regeneracji i mindfulness.
Podobnego zdania jest Magdalena Kluba:
W nadchodzącym roku można spodziewać się kontynuacji trendów związanych z personalizacją, zrównoważonym rozwojem i technologią, ale z kilkoma nowymi akcentami. Istotną kwestią będzie adaptacja istniejących budynków – w obliczu rosnących kosztów materiałów oraz presji środowiskowej inwestorzy będą coraz częściej decydować się na rewitalizację i adaptację istniejących przestrzeni. Na pierwszy plan jeszcze dobitniej wysunie się również „well-being” użytkowników – niezależnie od funkcji obiektu, projektanci będą kładli jeszcze większy nacisk na projektowanie sprzyjające ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Rok 2025 zapowiada się więc jako czas dalszego poszukiwania harmonii między nowoczesnością a odpowiedzialnością, w którym architektura stanie się nie tylko odbiciem potrzeb użytkowników, ale również ich aspiracji.
